Emayeleme makinelerinin ülkemizde üretilebilmesi amacý ile makine otomasyon ve SCADA sistemi dizayn edilmiþ ve gerçekleþtirilmiþtir. Bu kapsamda dikey tip bir emayeleme makinesi incelendiðinde gerçekleþtirilen baþlýca prosesler; tel çekme, tavlama, emaye uygulama, ýsýl kürleþme ve sarým prosesleridir. Proje kapsamýnda özellikle tavlama ve kürleþme için gerekli olan ýsýl iþlemler için sýcaklýk kontrolü, sarým prosesi için hýz ve tork kontrolü ve üretim sýrasýnda oluþabilecek hatalarý yakalamak için gerekli kontrol sistemleri dizayn edilmiþtir. Kontrol sisteminin geliþtirilebilir ve uygulanabilirliðinin geniþ olmasý açýsýndan Ethernet tabanlý haberleþemeye uygun PLC’ler ve hýz kontrol cihazlarý kullanýlmýþtýr. Tavlama ve kürleþme fýrýnýnda sýcaklýk kontrolü için elektrik enerjisi ýsýya dönüþtürülmektedir. Bu kapsamda solid state rölelere PI tip denetçi ile anahtarlama yaparak sýcaklýk sabit tutulmaya çalýþýlmýþtýr. Sýcaklýðýn yaný sýra kürleþmeyi etkileyen en önemli unsurlardan birisi de fýrýn içerisindeki hava hýzlarýdýr. Proje kapsamýnda sirkülasyon, egzoz ve hava giriþ faný olmak üzere üç adet fan ile fýrýn hava hýzýnýn kontrol edilmesi saðlanmýþtýr. Sarým prosesi sýrasýnda oluþabilecek gerginlikler telin mekanik özelliklerine etki edeceðinden dolayý gerginliðin kontrol edilmesi son derece önemlidir. Gerginlik kontrolü için sarýcý motorunda tork kontrolü yapýlmýþtýr. Bu sayede telin üzerinde oluþan gerginlik sabit tutulmaya çalýþýlmýþtýr. Üretilen ürüne uygun olarak girilmesi gereken gerginliðin SCADA sistemi üzerinden ayarlanabilir olmasý saðlanmýþtýr. Ayrýca sarýmýn makara üzerinde eþ yayýlýmýnýn olmasý için adým sayýsýna uygun travers hýzlarýnýn hesaplanmasý otomasyon sistemi tarafýndan gerçekleþtirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Emayeli Bakýr Tel Üretimi, Sýcaklýk Kontrolü, Sarým Prosesi, Gerginlik Kontrolü
|
