Can kaybýný en aza indirebilmek ve arama kurtarma ekiplerini etkili þekilde kullanmak açýsýndan deprem sonrasý hasar tespitini çok önemlidir. Literatürde deprem sonrasý hasar tespiti maksadýyla yüksek çözünürlüklü uydu fotoðraflarýný çeþitli programlar yardýmýyla analiz eden ve binalara yerleþtirilmiþ sensör vb. cihazlardan elde edilen verileri inceleyen yöntemler bulunmaktadýr. Ancak bu yöntemlerin çoðunun amacý deprem sonrasý arama kurtarma çalýþmalarýnýn hýzlý þekilde yapýlmasýndan ziyade, sonraki zamanlarda yaþanabilecek depremler için binalarýn detaylý incelenmesidir. Ayrýca literatürde hasar tespitini dronlarla yapan çalýþmalar da mevcuttur. Bu araþtýrmada ilgili alan karelere bölünmekte ve her bir kareye, sýnýrlarý içerisinde bulunan hasar görmesi muhtemel bina sayýsý ile hastane, okul ve itfaiye sayýsýna göre önem puanlarý verilmektedir. Ayrýca homojen olan dronlar birden çok tur yapabilmekte ve bu dronlar önceden belirlenen alternatif depolar arasýndan amaç fonksiyonuna göre seçilen depolara atanmaktadýr. Ýlave olarak ise dronlarýn turlarýnýn bitiminde kalkýþ yaptýðý depoya inme zorunluluðu bulunmamakta olup kareler üzerinde hasar tespiti maksadýyla ihtiyaç duyduklarý süre belirsizdir. Belirlenen bu problem için bir tam sayýlý karýþýk doðrusal programlama matematiksel modeli önerilmiþ ve önerilen model gerçek hayat verileri ile test edilmiþtir. Önerilen bu kesin çözüm yöntemine alternatif olarak bir Karýnca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemi tasarlanarak CPU süresinin kýsaltýlmasý hedeflenmiþtir. Sonuçlar incelendiðinde; kesin çözüm yönteminin sadece çok küçük boyutlu örneklemlerde en iyi sonuca ulaþabildiði ancak ayný boyutlarda Karýnca Kolonisi Optimizasyonunun bu sonuçlarý çok daha kýsa CPU süresi içerisinde bulabildiði görülmüþtür. Ayrýca Karýnca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemi daha büyük boyutlu örneklemlerde de iyi sonuçlar bulabilmektedir. Karýnca Kolonisi Optimizasyonu çözüm yöntemi ile kesin çözüm yöntemi sonuçlarý, CPU süresi ve çözüm kalitesi açýsýndan karþýlaþtýrýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Deprem Sonrasý Hasar Tespiti, Yerleþtirme ve Rotalama, Karýþýk Tamsayýlý Doðrusal Programlama, Karýnca Kolonisi Optimizasyonu
|
