Bu çalýþmada, 60-62 HRC sertliðe sahip soðuk iþ takým çeliðine elektro erozyon yönteminde bakýr ve pirinç elektrotlar kullanýlarak üç farklý akým deðeri (50, 25, 12.5 A), üç farklý ark süresi (3, 6, 9 µs) ve bekleme süreleri (4, 6, 8 µs) parametreleri kullanýlarak delikler delinmiþ daha sonra delinen delik çevrelerinden sertlik ölçümleri alýnmýþtýr. Her iki elektrotla delme iþlemi yapýlýrken uygulanan EDM delme parametrelerinin (akým, voltaj, ark ve bekleme süreleri eþit olduðundan benzer güç “W” uygulanmaktadýr) ayný olmasýna karþýn elektrotlarýn malzeme yapýlarýndaki elektrik iletkenlik katsayý farklýlýklarý, bakýr elektrotun ayný koþullarda pirinç elektrota göre ýsý yoðunluðunun (W/mm2) daha yüksek olmasýný saðlamýþtýr. Bu durumun genel olarak, bakýr elektrotla yapýlan delme uygulamalarýnda iþ parçasýnýn delme yüzeylerindeki sýcaklýklarý pirinç elektrot uygulandýðý iþleme göre daha yüksek sýcaklýklara çýkarttýðý ve dielektrik sývý uygulamasýyla yüzeyde fazladan serteþtirmeye sebep olduðu tespit edilmiþtir. Ayrýca pirinç elektrotla delme iþlemi yapýlýrken delme hýzýnýn bakýr elektrota göre daha az olmasý, delme sürecinde iþ parçasýnýn delme kenarýna uygulanan ýsý girdisini (J/mm) artýrmýþtýr. Bu durum, pirinç elektrot kullanýldýðýnda ýsýdan etkilenen bölgenin bakýr elektrota göre daha uzun süre ama daha düþük sýcaklýða maruz kalmasýný saðlamýþtýr. Dolayýsýyla ýsýdan etkilenen bölge, iþ parçasýnýn normal sertliðinin altýna düþmesine sebep olmuþtur. Sonuç olarak bakýr elektrotlarla yapýlan delme iþlemi sonrasýnda iþ parçasý yüzeyinde sertlik verilerinin arttýðý buna karþýn pirinç elektrotlarla yapýlan iþlem sonrasý sertlik verilerinin düþüþ gösterdiði gözlemlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: EDM, Yüzey Sertliði, Bakýr, Pirinç
|
