Öz:Giriþ: Turizm yatýrýmlarý ve geliþimi kapsamýnda giderek artan bir öneme sahip olan turizm tesisleri, turizmin geliþimini destekleyen önemli unsurlar olarak dikkati çekmektedir. Son yýllarda yoðun turizm talebiyle karþý karþýya kalan ve kendilerine özgü iklim özelliklerine sahip olan daðlar; temiz havasý, sakin mekanlarý ile insanlara saðlýklý bir ortam sunarlar. Ayrýca dað ekosistemleri; daðcýlýk, doða yürüyüþü, yamaç paraþütü, trekking v.b. gibi etkinlikler açýsýndan da önemli bir potansiyel oluþturmaktadýr. Kazdaðlarý, tarihi, bitki örtüsü ve hayvan varlýðý, sahip olduðu bol oksijen oraný ve temiz soðuk su kaynaklarýnýn yaný sýra, rekreasyon alanlarý ve temiz havasýyla Türkiye’nin ve dünyanýn önemli dað ekosistemleri arasýnda yer almaktadýr. Bu oksijen bolluðuyla Kazdaðlarý, yörenin doða, dað ve saðlýk turizmi potansiyelini büyük ölçekte artýrmaktadýr. Bu zenginliði baþka türlü hiçbir þekilde –modern teknolojiyle dahi- saðlamak mümkün deðildir. Sadece bu nedenle bile Kazdaðlarý’nýn kýymeti iyi bilinmelidir. Kazdaðlarý’na gelen ziyaretçilerin birincil amacý olan çevredeki doðal ve kültürel zenginlikleri keþfetmenin yaný sýra konaklama da bu amaca eklendiði için son yýllarda bu amaca hizmet eden iþletmelerin sayýsý giderek artmaktadýr. Çevreye duyarlý bir turizm anlayýþýný kendilerine ilke edinen bu turizm iþletmeleri her ne kadar doðayý koruma yanlýsý bir tutum izleseler de oldukça hassas olan bir dað ekosistemi bünyesinde geliþimlerini sürdürdükleri unutulmamalýdýr. Amaç: Bu çalýþmada; Kazdaðlarý’ndaki mevcut turizm tesisleri bu bakýþ açýsýyla incelenmiþ olup, doðal çevrenin korunmasýndaki olumlu katkýlarýnýn yaný sýra eksik/yanlýþ olarak görülen ve mutlaka üzerinde durulmasý gereken bir takým noktalarýn altý çizilmiþtir. Kapsam: Çalýþmanýn ana materyalini, Kazdaðlarý eteklerinde son yýllarda iþletmeye açýlmýþ olan baþlýca turizm tesisleri oluþturmaktadýr. Sýnýrlýklar: Araþtýrma alanýn büyüklüðü ve alandaki turizm tesislerinin sürekli deðiþkenlik göstermeleri tespit ve gözlem çalýþmalarýný zorlaþtýrmaktadýr. Yöntem: Çalýþma alanýnda yapýlan gözlemler, fotoðraf çekimleri, iþletme sahipleri ile beraber yüz yüze görüþmeler, alana ait envanter bilgileri, konuyla ilgili çeþitli literatürlerde yardýmcý materyal olarak kullanýlmýþtýr. Çalýþmanýn yöntemini, konuyla ilgili olarak toplanan literatürlerin taranmasý, alanda bulunan baþlýca turizm tesislerinin çalýþma amacýna yönelik olarak incelenmesi, incelemeler sonucunda elde edilen bulgularýn deðerlendirilmesi ve sonuca iliþkin önerileri kapsayan analiz ve sentez çalýþmalarý oluþturmaktadýr. Bulgular: Kazdaðlarý, temiz ve bol oksijen içeren havasý, zengin mitolojik ve kültürel geçmiþi, doðal bitki örtüsü ve coðrafi oluþumlarýyla buraya konaklamak için gelen her insanýn çeþitli beklentilerine cevap verebilecek durumdadýr. Doðal ve kültürel potansiyelin son derece yoðun olduðu bu bölgenin turizmciler tarafýndan iþletmeye açýlýp deðerlendirilmek istenmesi kaçýnýlmaz bir sonuçtur. Kazdaðlarý yöresinde bulunan ve her geçen gün artmakta olan turizm tesislerinin son yýllarda büyük bir artýþ göstermesi de bu düþünceyi kesinlikle doðrulamaktadýr. Son yýllarda özellikle Kazdaðlarý eteklerinin hem Çanakkale ili hem de Balýkesir ili sýnýrlarý içinde kalan kýsýmlarýnda birbiri ardýna açýlan turizm iþletmeleri farklý bir turizm anlayýþýna sahip olmalarý bakýmýndan ön plana çýkmaktadýr. Genel olarak doðal ve kültürel yapýya son derece uyumlu olan mimari yapýlarý ile dikkati çeken bu tesisler son derece hassas bir ekosistem bünyesinde varlýklarýný sürdürmektedirler ve bu yüzden fiziksel planlamalarý, çevre düzenlemeleri, mimari yapýlarý, hangi aktivitelerin yapýlmasýna olanak verdikleri ve “ekoturizm” kavramýna yaklaþýmlarý oldukça önemlidir. Sonuç: Kazdaðlarý’nda yer alan konaklama tesisleri gerek fiziksel planlamalarý, mimari yapýlarý ve çevresel düzenlemeleri gerekse yapýlmasýna katký saðladýklarý aktiviteler açýsýndan doðal çevreye uyumlu ve onu korumaya yönelik bir anlayýþ içerisinde olduklarý gözlemlenmektedir. Hem iþletme sahiplerinin hem de buralarda konaklayan ziyaretçilerin doðal çevre üzerindeki bilinçli yaklaþýmlarý doðal çevrenin korunup geliþtirilmesi adýna oldukça sevindiricidir. Turistik tesislerde fiziksel planlama ilkeleri çerçevesinde mevcut turizm tesisleri irdelendiðinde þu sonuçlar ortaya çýkmaktadýr; gerek imar izinleri gerekse yerleþimleri bakýmýndan tesislerin kurulmasý aþamasýnda herhangi bir problem bulunmadýðý gözlenmiþtir. Genel olarak tesislerin mimari özellikleriyle çevreye uyumlu olduklarý görülmüþtür. Çoðu tesisin yapýmýnda çevreye uyumlu bir malzeme olan doðal taþýn kullanýlmýþ olmasý dikkati çekmektedir. Mimari detaylarýn yaný sýra peyzaj düzenlemeleriyle de çevreye uyumlu bir profil ortaya koymaktadýrlar. Tesisler ziyaretçilerin tatmin olmasý açýsýndan üst düzeydedir. Burada tatmin olma düzeyi, tesisin konforu ve saðladýðý olanaklara baðlý olmasýndan çok insanlarýn þehirden uzak, doðayla baþ baþa bir tatil geçirme isteði ile iliþkilidir. Kazdaðlarý eteklerinde 1990 yýlýndan bu yana giderek geliþen ve yaygýnlaþan “alternatif turizm” anlayýþýný temel alan ve fiziksel yapýlanmasýný bu temel üzerinde oluþturan birçok turizm tesisi iþletmeye açýlmýþtýr. Bu anlayýþ temelde doðal ve kültürel çevreyi koruma ve tanýtýmýna yardýmcý olma amacýna yöneliktir. Fakat bu iþletmeler genel davranýþ ve tutum itibariyle doðayý koruma yanlýsý olsalar da oldukça hassas bir ekosistem olan Kazdaðlarý’nda geliþimlerini sürdürmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alternatif Turizm, Ekolojik Turizm, Kazdaðlarý, Turizm Tesisleri
|