Uzay ve havacýlýk sektöründe kullaným alaný oldukça fazla olan AA7050 Al alaþýmýndan nihai parça üretimi çoðunlukla talaþlý imalat yöntemi ile veya alçak/yüksek basýnçlý döküm yöntemi ile yapýlmaktadýr. Nihai parça üretimi için hem fire parça hem de zaman kaybý oldukça fazladýr. Bu durum üretilen parçada maliyet açýsýndan kazanç kaybýna sebep olmaktadýr. Son zamanlarda yüksek mekanik özellikleri ve net þekle yakýn parça üretimi gibi üstün özelliklerinden dolayý parça üretiminde yarý-katý þekillendirme yöntemi kullanýlmaktadýr. Yarý-katý þekillendirme için kullanýlan ön-malzemenin tiksotropik özelliðe sahip olmasý gerekir. Tiksotropik özelliklere sahip ön-malzeme üretimi için birçok yöntem bulunmaktadýr. Bu çalýþmada tiksotropik ön-malzeme üretimi için elektromanyetik karýþtýrma yöntemi kullanýlmýþtýr. AA7050 Al alaþýmýndan elektro-manyetik karýþtýrma yöntemi ile tiksotropik ön-malzeme üretimi yapýlmýþtýr. Elektromanyetik karýþtýrma ünitesi özel olarak yazýlan bir bilgisayar programý ile kontrol edilmiþtir. Elektromanyetik karýþtýrma parametreleri olarak frekans 50 Herz, gerilim 380 volt, tork 160 N/m kullanýlmýþtýr. Yarý-katý sýcaklýk aralýðýndaki katýlaþma esnasýnda elektro-manyetik karýþtýrma yöntemi ile numune üretimi gerçekleþtirilmiþtir. Karþýlaþtýrma yapmak amacýyla elektro-manyetik karýþtýrma yapýlmadan da ayný þartlarda grafit kalýba döküm gerçekleþtirilmiþtir. Üretilen tüm numunelerin mikroyapýlarý incelenmiþtir. Yapýlan mikroyapý incelemeleri sonunda elektro-manyetik karýþtýrma yöntemi ile üretilen tiksotropik AA7050 numunelerde α-Al dendrit kollarýnýn kýrýldýðý ve mikroyapýdaki α-Al tanelerinin rozet ve/veya nadiren küremsi þekle sahip olduðu gözlenmiþtir. Elektro-manyetik karýþtýrma yapýlmadan grafit kalýba döküm yöntemi ile üretilen numune incelendiðinde ise mikroyapýdaki α-Al tanelerinin dendritik olarak oluþtuðu belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Yarý-Katý Þekillendirme, Elektro-Manyetik Karýþtýrma, Ön Malzeme Üretimi, Tikso Þekillendirme
|
