Endüstri mirasý; yapýldýðý dönemin mimari dili, teknik bilgisi, üretim izleri ve ayrýca sosyal, kültürel ve ekonomik yapýsý hakkýnda günümüze mesaj taþýyan korunmasý gerekli yapý ve alanlar olarak tanýmlanabilir. Geliþen teknoloji, deðiþen üretim þekilleri ve çevre þartlarýyla beraber atýl durumda kalan endüstri mirasý örneklerinin yeni iþlevlerle korunmasý sorunlarý dünyada ve ülkemizde gündeme gelmektedir. Strüktür olarak ayakta kalabilmiþ bu yapýlar koþullarýn, kullanýcýlarýn ve ihtiyaçlarýn deðiþmesi sonucunda iþlevsiz kalarak terk edilmekte ve taþýdýklarý somut ve somut olmayan deðerlerin yitirilmesi söz konusu olmaktadýr. Günümüze ulaþmýþ endüstri mirasý örnekleri kent merkezlerinde önemli noktalarda bulunmakta ve kentler için önemli bir yapý potansiyeli oluþturmaktadýrlar. Bu yapýlarýn korunabilmesi ve sürdürülebilmesi için yeniden iþlevlendirilerek farklý kullaným amaçlarýyla deðerlendirilmesi, kente ve gündelik yaþama kazandýrýlmasý gerekli görülmektedir. Ancak bu yapýlarýn diðer korunmasý gerekli kültür varlýklarýnýn taþýdýðý tarihi, kültürel, estetik deðerlere ilave olarak sahip olduklarý teknolojik ve üretim deðerlerinin varlýðý dikkate alýnmalý ve mirasa ait olan günümüze ulaþmýþ üretim düzeneklerinin korunarak sergilenmesi saðlanmalýdýr. Bu çalýþma kapsamýnda Ýstanbul, Fatih ilçesi, Unkapaný semtinde yer alan, Osmanlý Döneminde un üretimi yapan Unkapaný Deðirmeninin dönüþtürülmesi konusu ele alýnmýþtýr. 1870 yýlýnda inþa izni alýnmýþ olan bina kompleksinin, Osmanlý döneminde Ýstanbul’daki kapasitesi en büyük un deðirmeni olduðu bilinmektedir. Yapý için mekânsal dönüþüm deðerlendirme kriterleri oluþturularak dönüþüm olasýlýklarý ortaya konmuþ, mirasýn günümüze ulaþmýþ düzeneklerinin korunarak, geleneksel üretim sürecinin vurgulandýðý bir yaklaþýmla yeni iþlev önerisi geliþtirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Endüstri mirasý, yeni iþlev, dönüþüm, sürdürülebilirlik, koruma
|