Tarihsel süreç içerisinde insanlarýn hayatýnda olan deðiþimler, mimariye de yansýmýþ, bu yansýma ile çeþitli dönemlerde farklý mimari akýmlarý doðurmuþtur. Endüstri Devrimi ile baþlayan ve 1970’li yýllara kadar devam eden mimari süreç, günümüzde Modern Mimarlýk Dönemi olarak isimlendirilmektedir. 1800’lü yýllardan 1970’lere kadar süren bu akým kendi içerisinde de dönemlere ve çeþitlere ayrýlmýþtýr. Böylece Modern Mimarlýk denildiði zaman akla sadece sabit özellikleri olan bir dönem gelmemektedir. Bu baðlamda çalýþmada Modern Mimarlýðýn erken dönem özellikleri üzerinde durulmuþtur.
Modern Mimarlýk Dönemi teknoloji, sanayi ve makineleþmeye baðlý olarak geliþtiði için ülkelerin ekonomik durumlarýna göre farklý zamanlarda kendini göstermiþtir. Bu sebeplerden Modern Mimarlýk dönemi Osmanlý Ýmparatorluðu’nun son dönemlerine denk gelmiþ ve ilk örneklerini 1880’lerde vermiþtir. Erken Modernizm yapýlarý olarak kabul edilen bu örnekler ayný zamanda ülkemizde Osmanlý Ýmparatorluðu’nun sonu, Türkiye Cumhuriyeti’nin baþýna denk gelmesi ile Birinci Ulusal Mimarlýk dönemi olarak isimlendirilmektedir.
Çok uzun bir döneme yayýlmýþ olan Modern Mimarlýk için koruma da ayný þekilde farklý ülkelerde farklý yaklaþýmlara sebep olmuþ ve henüz dünyada ortak bir anlaþmaya varýlamamýþtýr. Bu baðlamda dünya genelinde Modern Mimarlýk örneklerinin miras kabul edilip korunmasý için atýlan en büyük adým DOCOMOMO’nun kurulmasý olmuþtur.
Çalýþmada Modern Mimarlýk mirasý bakýþ açýsý ile geleneksel ve modern arasýnda çeliþkilerin yaþandýðý erken Cumhuriyet döneminde Konya’da yapýlmýþ eðitim yapýlarý ele alýnmýþtýr. Ýncelenen yapýlardan Sanayi Mektebi ve Dar’ül Muallimin Mektebi, Osmanlý dönemi yapýsý iken, Dar’ül Muallimat Mektebi, Gazi Mustafa Kemal, Ýsmetpaþa ve Hakimiyet-i Milliye Ýlkokullarý Cumhuriyet dönemi eðitim yapýlarýdýr. Bu çalýþma ile Modern Mimarlýk Mirasý kapsamýnda, belirtilen eðitim yapýlarýnýn incelenmesi ve uluslararasý mevzuatlar baðlamýnda analiz edilmesi amaçlanmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Kültürel Miras, Modern Mimarlýk, Eðitim Yapýlarý, Koruma.
|