Giriþ: Ýþ kazalarý, baþta geliþmekte olan ülkeler olmak üzere tüm dünya ülkeleri için önemli bir sorun arz etmektedir. Bununla birlikte oluþturulacak doðru yöntem ve alýnan önlemlerle birlikte bu kazalarý en aza indirgemek hatta ortadan kaldýrmak mümkündür. Ýþverenlerin, iþçilerin ve uzmanlarýn karþýlýklý iþ birliði içerisinde geliþtirdiði farkýndalýk ve bilinç, istenilen baþarýya ulaþmadaki en önemli adýmý oluþturmaktadýr. Ýþ kazalarýný etkin bir þekilde azaltmaya yönelik yapýlmasý gerekenlerin baþýnda risk deðerlendirmesi gelir. Ülkemizde, 6331 sayýlý kanun ve ilgili yönetmelikleri gereði, iþyerlerine risk deðerlendirmesi analizi yapma zorunluluðu getirilmiþtir. Risk deðerlendirmesi, iþ esnasýnda oluþabilecek riskler hakkýnda öngörüde bulunabilmek için mantýksal ve sistematik yöntemler çerçevesinde geliþir. Çalýþanlarý korumak, üretim güvenliðini oluþturmak ve iþletme güvenliðini saðlamak olmak üzere üç ana temel ilke üzerinden giden risk yönetimi, riski tanýmlayarak bu unsurlarý belirleme ve bunun üzerine bir rapor hazýrlama sürecini izlemektedir. Doðru hazýrlanmýþ, sistematik bir risk deðerlendirme raporu, iþçilere daha güvenli bir iþ ortamýný saðlamasýnýn yanýnda, iþverenin de oluþabilecek hasarlarý öngörmesini saðlayarak oluþabilecek maddi ve manevi hasarlarýn önüne geçer. Sistematik olarak yapýlacak bir risk analizi çalýþan ve iþverene güvenli bir çalýþma ortamý saðlayarak, karþýlýklý iþ verimliliðinin artmasýna yönelik güdülenmeyi teþvik eder. Risk deðerlendirme yöntemlerinin en yaygýn olanlarýndan biri Fine Kineey risk deðerlendirme metodudur. Amaç ve Kapsam: Bu çalýþma, þehirlerdeki iþlek cadde, meydan veya bulvar gibi, gün içinde insan ve araç bakýmýndan yoðun olan bölgelerde yapýlan, yol çalýþmasý, onarým gibi inþaat iþlerine uygulanan risk deðerlendirmesi ve sonuçlarýný içermektedir. Kentin merkezinde olan bu tarz yoðun þantiyelerde uygun iþ güvenliði önlemlerinin alýnýp alýnmamasý önemli bir sorunu teþkil etmektedir. Bu doðrultuda uygulanan risk deðerlendirmesi, Adana’nýn en iþlek meydanlarýndan birinde gerçekleþtirilmiþtir. Yöntem: Bu çalýþmada, þehir içi küçük ve kýsa süreli þantiyelerinde ÝSG önlemlerinin deðerlendirilmesi amacýyla risk deðerlendirme metodu olarak Fine Kineey’in yöntemi kullanýlmýþtýr. Fine Kineey tarafýndan geliþtirilen yöntem iki ana aþamadan oluþmaktadýr. Ýlk aþamada risk faktörü deðerlendirme oranýnýn hesaplandýðý matematiksel model, ikinci aþamada ise bu modelin görselleþtirildiði grafik oluþturmaktadýr. Fine Kineey yöntemi; deðeri 0,1 ile 10 arasýnda deðiþen olasýlýk, deðeri 1 ile 100 arasýnda deðiþen þiddet ve deðeri 0,5 ile 10 arasýnda deðiþen frekans(tehlikeye maruz kalma sýklýðý) olmak üzere üç deðiþkenin çarpýlmasý ile elde edilen risk deðerlendirmesi oranýný grafiksel þemaya dökmektedir. Elde edilen grafiðe göre; çok yüksek, yüksek, önemli, olasý ve kabul edilebilir olmak üzere 5 deðerlendirme ölçütü bulunmaktadýr. Bu doðrultuda herhangi bir iþ ortamýna uygulanan risk deðerlendirmesi çok yüksek seviyede çýkarsa; belirlenen risk kabul edilebilir bir seviyeye düþürülünceye kadar iþ baþlatýlmamalý, yüksek risk seviyesinde çýkarsa bu riskler için acil önlem alýnmalý ve bu önlemler sonucunda faaliyetin devamýna karar verilmelidir. Eðer elde edilen oran önemli seviyesinde çýkarsa belirlenen riskleri düþürmek için hemen faaliyetler baþlatýlmalý, olasý seviyede risk çýkmasý sonucunda mevcut kontroller sürdürülmeli ve bu kontrollerin sürdürüldüðü denetlenmelidir. Son olarak belirlenen seviye kabul edilebilir risk oranýnda ise; belirlenen riskleri ortadan kaldýrmak için ilave kontrol süreçlerine ihtiyaç olmayabilir þeklinde yorumlanmaktadýr. Bulgular ve Sonuç: Yaptýðýmýz gözlemler sonucu uygulanan Fine Kineey risk deðerlendirme yöntemine göre; incelenen inþaat ortamlarýnda yeterli önlemlerin alýnmadýðý görülmüþtür. Özellikle þantiyenin etrafýnýn uygun bir þekilde kapatýlmamasý, yetkisiz kiþilerin þantiye alanýna girmesi, uyarý ve tehlike levhalarýnýn eksik ve yanlýþ kullanýlmasý, ilkyardým malzemelerinin olmamasý, araç yolunda gerekli trafik önlemleri alýnmadan çalýþýlmasý gibi nedenlerden dolayý oluþabilecek iþ kazasý risklerinin çok yüksek oranda olduðu görülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Ýþ Kazasý, Risk Deðerlendirmesi, Fine Kineey Risk Deðerlendirme Yöntemi
|
