Bitlis kenti Dicle nehrinin kollarýndan biri olan Bitlis çayýnýn Güneydoðu Toroslar üzerinden ilerleyerek oluþturduðu bir vadiye kurulmuþtur. Bitlis kentinin genel dokusunu Ortaçað ve sonrasýnda yapýlmýþ olan mimari elemanlar oluþturmaktadýr. Bitlis, bulunduðu konum itibarý ile tarih boyunca bir uðrak merkez bir geçit olma özelliðini korumuþtur. Bu özelliðinden dolayý asýrlar boyunca farklý medeniyetler ve toplumlara ev sahipli yaparak bu toplumlara ait eserleri bünyesinde bulundurmayý günümüze kadar baþarmýþtýr. Bitlis’in genel dokusunu oluþturan tarihi evlerin benzer plan tipi, malzeme, yerleþim, cephe ve yapým tekniðiyle yapýldýðýný örnekler üzerinden irdelenerek deðerlendirilmesi çalýþmanýn temel amacýný oluþturmaktadýr. Geleneksel Bitlis evleri konusu kapsamýnda Bitlis ilinin kent dokusu ve bu dokunun elemanlarý olan geleneksel Bitlis evlerinden örnekler seçilerek yerleþim özellikleri, plan þemalarý, cephe özellikleri, malzeme ve yapým teknikleri Bitlis Kültür Müdürlüðü tarafýndan yapýlmýþ olan röleve çalýþmalarý üzerinden irdelenmiþtir. Çalýþmaya baþlarken yöntem olarak literatür taramasý yapýlmýþtýr. Konuyu içeren süreli yayýnlardaki yerli ve yabancý makaleler, kitaplar ve dergiler taranmýþtýr. Bitlis Ýl Kültür Müdürlüðünden alýnan iyi durumda olan 4 yapýnýn röleve çalýþmalarý ile konu desteklenmiþtir. Ayrýca Bitlis ilinin genel yapý dokusu ile ilgili farklý alanlardan fotoðraflar da çalýþmaya eklenmiþtir. Sonuç olarak Bitlis’ in genel dokusunu oluþturan evlerin benzer plan tipi, cephe, malzeme ve yapým tekniklerine sahip olduðu ve Bitlis’e özgü bu dokuyu oluþturduklarý saptanmýþtýr. (Bu çalýþma birinci sýrada yer alan yazarýn Ýstanbul Aydýn Üniversitesi Yüksek Lisans mezuniyet þartý amacý ile gerçekleþtirilmiþtir. ORCID ID: 0000-0003-1762-3522)
Anahtar Kelimeler: Bitlis, Kent Dokusu, Geleneksel Evler,
|
