Sürekli mýknatýslý senkron motorlar (SMSM) yüksek verim, düþük akustik gürültü, küçük hacim gibi üstün özelliklerinden dolayý günümüzde yaygýnlaþarak kullanýlmaktadýr. Özellikle elektrikli araç uygulamalarýnda üstün özellikleri tercih sebebi olmaktadýr ki son yýllarda üretilen elektrikli araçlarýn önemli bir kýsmýnda SMSM’ler tercih edilmektedir. SMSM’ler rotorlarýndaki mýknatýs yerleþimine göre gömülü mýknatýslý ve yüzey mýknatýslý senkron motorlar olmak üzere iki gruba ayrýlýr. Gömülü mýknatýslý senkron motorlar (GMSM) mýknatýslardan kaynaklanan tork deðerine ek olarak rotor çýkýntýsýndan kaynaklanan relüktans torku üretebilirler. GMSM’lerin tork üretme kapasiteleri relüktans torkun doðru bir þekilde optimize edilerek kontrol edilebilmesi ile artýrýlabilir. Bu amaçla akým baþýna maksimum tork (ABMT) stratejisi kullanarak motordan talep edilen tork deðerinin en küçük akým büyüklüðü ile saðlanmasý sürücü verimini artýrýr. Bu çalýþmada elektrikli araç uygulamalarý için GMSM sürücü sistemi simülasyon ortamýnda gerçeklenmiþtir. Öncelikle sistem motor koordinat dönüþümleri vasýtasýyla doðru akým motoru gibi basit kontrol edilebilir hale getirilmiþ ve PI kontrolörleri ile kontrol sistemi gerçeklenmiþtir. ABMT stratejisinin torku maksimize etmek için üreteceði referans akým deðerleri önceden hazýrlanmýþ arama tablolarýna kaydedilerek iþlemci üzerindeki hesaplama yükü azaltýlmýþtýr. Eviriciyi sürmek için sürücü sistemlerinde uygulama basitliði sebebiyle yaygýn olarak kullanýlan sinüzoidal darbe geniþlik modülasyonu (SDGM) kullanýlmýþtýr. Simülasyon ortamýnda evirici ve SDGM tekniði kullanýlmadan motor sürülebiliyor olsa da gerçek hayatta bu mümkün deðildir. O sebeple evirici ile modülasyon stratejisi geliþtirilerek simüle edilen sürücü sistemi gerçek hayattaki sistemleri daha doðru bir þekilde temsil edebilmektedir. Sürücü sisteminin referans tork deðerlerini karþýladýðý ve baþarýlý bir þekilde kontrol iþleminin tamamlandýðý simülasyon sonuçlarý ile doðrulanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: GMSM, SMSM, ABMT, SDGM
|
