Giriþ : Günümüzde çözülmesi gereken en önemli küresel sorunlarýn baþýnda sürdürülebilir enerji güvenliði gelmektedir. Artan nüfus, þehirleþme ve sanayileþme pek uzun yýldýr karþýlanan fosil yakýtlarla enerji gereksinimini daha da fazlalaþtýrmaktadýr. Petrol, kömür ve doðalgaz gibi fosil enerji kaynaklarýnýn tükenecek olmasý ve fiyat istikrarsýzlýklarýnýn devamlý olmasýnýn yanýnda çevreye verdikleri zararlar ve insan saðlýna etkileri alternatif ve yenilenebilir çözümlerin ortaya çýkmasýný zorunlu kýlmaktadýr. Geliþmekteki ülkelerde ve Türkiye’de enerji ve elektrik enerjisi talebi hýzla artmaktadýr. Fosil yakýtlarýn zamanla tükenecek olmasý ülkeleri alternatif enerji kaynaklarýna yönlendirmektedir. Alternatif enerji kaynaklarýndan yenilenebilir enerji kaynaklarýnýn potansiyelini ortaya çýkarmak ve ekonomik büyüme ile yenilenebilir enerji arasýndaki iliþkiyi araþtýrmaktýr. Enerji üretimi ve enerji kaynaklarýna sahip olma konusu, geçmiþten günümüze toplumlarýnýn en önemli meselelerinden biridir. Dünya devletleri enerji kaynaklarýný elde etmek için birbirleriyle yarýþmaktadýrlar. Dünyadaki temel enerji ihtiyaçlarýnýn dörtte üçünü karþýlayan fosil yakýtlar hem sera gazlarý ile küresel ýsýnmaya sebep olmakta hem de hýzla azalmaktadýr. Uluslararasý Enerji Ajansý projeksiyonlarýna göre, 2020 yýlýna kadar Türkiye’de enerji tüketimi, dünya ortalamasýnýn da üzerinde artacaktýr. Türkiye petrol ve doðal gaz enerji kaynaklarý bakýmýndan sýnýrlý ve ithalatçý bir ülkedir. Bu bakýmdan temiz enerji kaynaklarýndan enerji üretimi konusu Türkiye için büyük önem arz etmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaðý denildiðinde ilk akla gelen rüzgar ve güneþ enerjisi sonsuz potansiyele sahiptir. Bu çalýþmada güneþ enerji sistemlerinin mekanik konstrüksiyonuna etki eden faktörler incelenmiþtir. Çalýþma Amasya iklim þartlarýna göre yapýlmýþtýr.Bunun için güneþ enerjisi ile çalýþan bir santralin mekanik konstrüksiyonu üzerinde çalýþýlmýþtýr. Böylece tüm dünyada hýzla yaygýnlaþan yenilenebilir enerji üretim çalýþmalarýnýn Amasya þartlarýnda uygulanabilirliði, mevcut enerji ihtiyacýnýn karþýlanmasýnda yenilenebilir enerji kaynaklarýnýn etkililiði, yenilenebilir enerji sistemlerinin avantaj ve dezavantajlarý incelenmiþtir. Temiz enerji konusunda kafalarda belirsizlik oluþturan pek çok konuya bilimsel veriler ýþýðýnda çözüm getirilmiþtir.
Amaç : Bu araþtýrma, güneþ enerji sistemlerinin iskeletini oluþturan metal konstrüksiyonun dýþ ortam etkilerine karþý göstermiþ olduðu direnç ve bunun sonucunda da meydana gelen etkisel deðiþimleri incelemek için çalýþýlmýþtýr.Kapsam : Yapýlan bu araþtýrmanýn içeriðini Amasya ili ve çevresinde kurulmuþ olan güneþ enerji santralleri oluþturmaktadýr.Bu kapsamda ýslak þekilde çalýþan sýcak su üreten güneþ enerji sistemleri ile fotovoltaik güneþ panellerine sahip güneþ pilleri incelenmiþtir. Ayrýca panel yüzeyine vuran güneþ ýþýnlarýnýn eðimden kaynaklý geliþ açýlarýnda deðiþiklik olursa metal üzerinde etkisinin ne olduðu incelenmiþtir.Sýnýrlýlýklar : Araþtýrma uzun süreli ve maliyet gerektirdiðinden Orta Karadeniz Bölümü Amasya ili sýnýrlarý içerisinde yürütülmüþtür.Bu baðlamda yapýlan hava etkileþimi gözlemleri , nemin metal üzerindeki etkileri ve rüzgarýn etkisi tam olarak incelenememiþtir.Yöntem : Güneþ panellerini destekleyip sabit tutan metal aksam üzerinde meydana gelecek deðiþimleri görmek üzere belirli aralýklarla yüzey temizliði yapýldý.Havadaki nemi ölçmek ve metal üzerinde etkisini görebilmek için higrometre kullanýldý.yine ayný þekilde havanýn sýcaklýðýný ölçmek için termometre kullanýldý.Havanýn soðukluk etkisiyle iskelet üzerine ne þekilde sirayet ettiðini görmek için gün ýþýðýný gölgeleyerek ihtiva etmesi yöntemi tercih edildi.Bulgular : Gözlemler neticesinde ýslak çalýþan, su ýsýtmak için kullanýlan güneþ panellerinin , metal konstrüksiyon baðlantýlarýnda korozif etkileþim gözlenirken bunda havadaki nemin de etkili olduðu kanýsýna varýlmýþtýr.Rüzgar ne kadar þiddetli olsa da uzun sürelerde belli bir eþik deðerin üzerine geçmediði için bundan dolayý aþýnma gibi bir gözlem tespit edilememiþtir.Yalnýz sýcaklýðýn metal üzerindeki kaplamaya etkisinin oldukça tesirli olduðu gözlenmiþtir.Sonuç : Yapýlan çalýþmalar neticesinde hava olaylarýnýn ne þekilde ve ne þiddette olursa olsun metal aksam üzerinde bir etkisinin olduðu görülmüþtür.Þöyle ki hava çok bulutlu iken sýcak su panellerinin ve fotovoltaik pillerin gün ýþýðýný az da olsa ihtiva ederek çalýþtýklarý ve bu neticede de metal aksama sirayet ettikleri gözlemlenmiþtir.Hava durgun iken dahi kýrsalda esen hafif rüzgarýn da nemden ve sýcaklýktan dolayý hasara uðrayan korozif bölgeye etki ettiði anlaþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Elektrik Üretimi, Güneþ Enerjisi, Temiz Enerji, Yenilenebilir Enerji
|