Havacýlýk sektöründe yapýsal parçalar uçuþ sýrasýnda geliþigüzel yüklenmelere maruz kalýr. Özellikle türbülans durumunda yapýsal parçalarýn herhangi bir hasara uðramayacaðýnýn garanti edilmesi gerekir. Geliþigüzel yüklemelere maruz kalan yapýlar hýzlý ve beklenmedik þekilde hasara uðrayabilir bu sebeple tasarým aþamasýnda analiz ve test çalýþmalarý yapýlmasý gerekmektedir. Bu çalýþmada helicopter üzerinde olan bir braketin geliþigüzel titreþim kaynaklý yorulma ömrü belirlenecektir. Zaman bazlý geliþigüzel titreþim grafiklerinde herhangi bir zaman aralýðýnda titreþime sebep olan kuvvet, ivme ya da yer deðiþtirme deðerinin bilinmesi imkansýzdýr. Bu sebeple bu çalýþmada Fast Fourier Dönüþümü sayesinde zaman bazlý titreþim spektrumunun frekans bazlý titreþim grafiklerine dönüþtürülmesi ile elde edilen PSD (Güç Spektrum yoðunluðu) grafikleri kullanýlmýþtýr. Analiz girdisi olarak alýnan PSD Güç Spektrum yoðunluðu grafiði DO 160G Çevresel Þartlar ve Test Prosedürleri dokümanýndan alýnmýþtýr.. MSC Patran ve MSC Nastran bilgisayar destekli analiz programlarý kullanýlmýþtýr. PSD Güç spektrum çýktýsý ile elde edilen karekök ortalama (RMS) deðerleri gerilme hesaplamalarýnda kullanýlmýþtýr. Karekök ortalama belirli geliþigüzel titreþim olaylarýnýn toplam enerjisi olarak deðerlendirilen istatiksel bir deðerdir.Elektronik komponentlerde yorulma ömrünün çýkarýlmasý için Steinberg metod sýklýkla kullanýlýr. Helikopter üzerinde bulunan braketin üzerindeki ekipmanýn da aviyonik bir ekipman olmasý ve brakete asýl gelecek olan yükün üzerindeki ekipmandan kaynaklanmasý sebebiyle bu çalýþmada da Steinberg metod kullanýlmýþtýr. Steinberg metodunu kullanmak için Wöhler (S-N) eðrilerinden yararlanýlmýþtýr. Toplam hasar hesaplamasý için Miner birikimli hasar teorisi kullanýlmýþ ve yapýsal parçanýn yorulma ömrü çýkarýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: PSD Güç Spektrum Yoðunluðu, RMS karekök ortalama, Steinberg Metot, Miner birikimli hasar teorisi, S-N grafiði
|
