Hidrolik bloklar, hidrolik sistemlerde kullanýlan pompa, silindir ve diðer elemanlar arasýndaki sývý akýþýný düzenleyen bir hidrolik ekipmandýr. Hidrolik bloklar ile sistemde kullanýlan sývýnýn hýzý, yönü ve debisi kontrol edilebilmektedir. Hidrolik sistemin devre þemasý ve çalýþma þartlarýna göre bloklarýn içyapýsý tasarlanýr ve genellikle CNC tezgâhlarýnda imalatlarý yapýlmaktadýr. Blok yüzeyleri üzerine oturma yüzeyli valfler veya blok içinde açýlmýþ özel kademeli yuvalara vidalanan kartriç kontrol valfleri monte edilir. Hidrolik bloklarýn imalatýnda 320 bar çalýþma basýncýna kadar dökme demir malzemeler, 320 bar’dan fazla olduðu durumlarda ve düþük çalýþma sýcaklýklarýnda kýrýlma tokluðunun yüksek olmasý istenilen yerlerde çelik malzemeler tercih edilmektedir. Hidrolik bloklarýn talaþlý imalatý sýrasýnda kartriç valf yuvalarýnýn imalatý için piyasada standart olarak bulunamayan özel tasarlanmýþ rayba-senker ile blok içindeki birbirine baðlanan deliklerin imalatý için farklý boyut, kalite ve teknolojide delik delme ve diþ açma takýmlarý kullanýlýr. Kademeli özel yuvalarýn iþlenmesinde güncel olarak kaba iþleme için kademeli senker, hassas iþleme için kademeli raybalar kullanýlmaktadýr. Dökme demir malzemelerin talaþlý imalatýnda istenilen sonucun elde edilmesi için uygun olan kesici takýmlar, çelik malzemelerin imalatýnda istenilen hassasiyet ve ölçüyü vermemektedir. Kesici takýmlar, çelik malzemelerin talaþlý imalatý esnasýnda çok hýzlý körelmekte, talaþ sarýmýna neden olmakta ya da iþlem yapýsýna göre kýrýlmaktadýr. Çelik malzemelerden blok imalatý Türkiye'de ve hatta dünyada seri imalata uygun olacak þekilde sürdürülebilir olarak çok zor gerçekleþtirilebilmektedir. Blok imalatý sýrasýnda yapýlan en ufak bir hata, blok malzemesinin kullanýlamaz duruma getirilmesine neden olmaktadýr. Hidrolik bloklarýn tasarýmýný ve imalatýný yapan iþletmeler için hidrolik bloklarýn istenilen kalitede ve sürede imal edilmesi en önemli kriterdir. Bu durumda, hidrolik bloklarýn imalatýnda kullanýlan malzemenin iþlenebilirlik performansý çok önemli olmaktadýr. Bu çalýþmada, yüksek çalýþma basýncý gerektiren hidrolik sistemlerde ve düþük sýcaklýklarda yüksek darbe tokluðunun istendiði endüstriyel alanlarda kullanýlan hidrolik bloklarýn St 52 (S355) çelik malzemeden talaþlý imalatýnda, seri imalata uygun þekilde özel takým dizayný ile malzemenin iþlenebilirlik performansýnýn iyileþtirilmesi için çalýþmalar yapýlmýþtýr. Yapýlan çalýþmalar sonucunda malzemenin iþlenebilirlik performansýnýn iyileþtirilmesinde baþarýlý sonuçlar elde edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Hidrolik blok, Çelik malzeme, Talaþlý imalat, Kesici takým, Ýþlenebilirlik.
|
