Giriþ: Ýþ kazalarý sorunu baþta geliþmemiþ ülkeler olmak üzere birçok ülkenin ortak paydasýný oluþturmaktadýr. Bu kazalara getirilen önlemlere raðmen alýnan tedbirler hala istenilen seviyeye ulaþamamýþtýr. Ýþ kazalarýnýn nedenlerini ortaya koymaya yönelik olarak birçok araþtýrma yapýlmaktadýr. Bu araþtýrmalara göre, iþ kazalarý birçok nedenden dolayý meydana gelmektedir. Bunlar, yetersiz önlemlerden, çalýþanlarýn iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði hakkýndaki bilinç eksikliðinden, iþverenlerin iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði önlemlerini bir külfet olarak görmesinden, denetim yetersizliðinden gibi nedenlerden oluþmaktadýr. Meydana gelen iþ kazalarý sonucunda ölüm, yaralanma veya maddi ve manevi zarar olmaktadýr. Bu kazalarý sonucu ülkelerin ekonomileri dolaylý olarak zarar görmektedir. Bu baðlamda, iþ kazalarýnýn azaltýlmasý için iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði farkýndalýðý büyük önem taþýmaktadýr. Ýþ kazalarýnýn en çok gerçekleþtiði alanlardan biri olan inþaat sektöründe, iþ kazalarýný azaltmaya yönelik yapýlan çalýþmalar mevcuttur. Bu çalýþmalar kapsamýnda iþçilerin özellikle iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði ile ilgili olarak kendi öz bilinçlerinin hangi seviyede olduðu ve çalýþma ortamlarýnýn iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði tedbirlerinin yeterli olup olmadýðý önem arz etmektedir. Amaç: Bu çalýþmanýn amacý, inþaat iþçilerinin iþçi saðlýðý ve güvenliði konusundaki farkýndalýklarýný belirlemek ve çalýþtýklarý ortamda iþ güvenliði kapsamýnda alýnan önlemleri tespit etmektir. Bu doðrultuda çalýþmanýn kapsamý Muþ Ýli olarak belirlenerek bu ildeki farklý inþaat þantiyelerinden 64 iþçiye anket çalýþmasý uygulanmýþtýr. Yöntem: Uygulanan anket üç bölümden oluþmakta olup ilk bölümde iþçi bilgilerine yönelik sorular yer almaktadýr. Ýkinci bölüm, bulunduklarý çalýþma ortamýnýn iþçi güvenliðine yönelik yaptýðý uygulamalarý tespit etmeye ayrýlmýþtýr. Son bölüm ise, iþçilerin iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði konusundaki kendi öz bilinçleriyle ilgili sorulardan oluþmaktadýr. Bulgular: Anketin uygulandýðý katýlýmcýlarýnýn büyük çoðunluðunun eðitim seviyesinin düþük olduðu, hatta katýlýmcýlarýnýn yaklaþýk yüzde yetmiþinin orta okul ve altý seviyesinde olduðu görülmektedir. Ayný þekilde yine büyük oranýn iþ tecrübelerinin fazla olduðu gözlemlenmiþtir. Çalýþma ortamýna yönelik bilgi edinme amaçlý oluþturulmuþ sorularda, iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði ile ilgili alýnan önlemlerin yetersiz olduðu belirlenmiþtir. Yetersiz kalan önlemlerin baþýnda, iþ ortamlarýnda bulundurulmasý gereken iþ güvenliði uzmanýnýn olmadýðý, iþverenlerin çalýþanlarla bu konu üzerinde bilgi alýþveriþi yapmadýðý cevabýna ulaþýlmýþtýr. Ýþçilerin de bu alanda yapýlmasý gerekenler konusunda farkýndalýklarýnýn geliþmediði, kendi haklarý çerçevesinde alýnmasý gereken önlemler açýsýndan bilgilerinin eksik olduðunun farkýna varýlmýþtýr. Bununla birlikte iþçilere dýþarýdan gelen güvenlik uyarýlarýnýn da genelde gerçekleþmediði, bu farkýndalýðý oluþturabilecek önemli motivasyonun ve teþvikin eksik olduðu görülmüþtür. Sonuç: Ýþçi saðlýðý ve iþ güvenliðinin tam anlamý ile istenilen baþarýya ulaþabilmesi için bütüncül bir yaklaþým sergilemek gerekir. Son yýllarda iþ kazalarýný azaltmaya yönelik çalýþmalarýn artmasýna karþýlýk iþçilerin bilinçlendirilmesi yönündeki geliþmelerin de ayný oranda olumlu sonuçlanmasý gerekmektedir. Yapýlmýþ çalýþmalar incelendiðinde, iþçilerde iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði bilinciyle ilgili yeterince araþtýrma yapýlmadýðý ve bu iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði bilincini oluþturmaya yönelik çalýþmalarýnýn da olmadýðý görülmektedir. Yapýlan bu çalýþmada, oluþturulmasý gereken bilincin, anketin uygulandýðý iþçilerde yetersiz olduðu görülmüþtür. Bunun en önemli sebeplerinden biri; anketin uygulandýðý iþçilerin çoðunluðunun iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði eðitimini almamasýdýr. Düzenli iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði kontrolleri, iþ güvenliði uzmanýnýn olmamasý ve yetkili kiþilerden iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði ilgili yeterince bilgilendirmenin yapýlmamasý diðer sebepleri oluþturmaktadýr. Ýþ kazalarýný azaltmak için, iþ kazalarýna direk maruz kalabilecek iþçilerin yeterli iþçi saðlýðý ve iþ güvenliði bilincine sahip olmasý gerekir. Baþta iþverenler olmak üzere diðer yetkili kiþilerinin bunun farkýnda olmasý gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ýþ Kazalarý, Ýnþaat Ýþçisi, Ýþçi Saðlýðý Ve Ýþ Güvenliði Bilinci,
|
