Giriþ: Günümüz para politikalarýnýn reel olarak etkilerini anlayabilmemiz için ekonomik anlamda sektörün aktörlerini iyi incelememiz gerekmektedir. Ýnþaat sektörü bu aktörlerden birisidir. Ayrýca para ekonomisi sektör araçlarýnýn nasýl tepki verdikleri ve diðer aktörlerle nasýl bir iliþki içinde olduðunu iyi analiz etmek gerekir. Türkiye baþta olmak üzere geliþmiþ dünya ülkelerine baktýðýmýzda inþaat sektörünün önemli bir aktör olduðunu söyleyebiliriz. Özellikle geliþmekte olan dünya ülkelerinde inþaat alanýna yönelik ekonomik faktörler birçok alanda etkisini hissettirmektedir. Çünkü inþaat sektörüne baðlý olarak hareket eden ve baðýmlý diyebileceðimiz birçok farklý alan söz konusudur. Ýnþaat sektörü özellikle orta ölçekli ve gelir seviyesi ortanýn altýnda olan toplum bireyleri açýsýndan önemli bir yatýrým aracýdýr. Bu durum üst gelir seviyesine sahip farklý toplum birey ve kurumlarý içinde geçerlidir. Yapýlan birçok bilimsel çalýþmaya baktýðýmýzda inþaat sektörü ile para politikasý arasýnda önemli bir etkileþimin olduðunu rahatlýkla görebilmekteyiz. Konut finansmaný baþta olmak üzere tüketimin önemli bir parçasý olan inþaat sektörü yine finansal piyasalarla olan iliþkisini sürekli sýcak tutmaktadýr. Günümüz finans sektörü ve bankalarý her geçen gün farklýlaþan imkânlarla tüketicinin ilgisini çekmeye çalýþmaktadýr. Ayný þekilde makroekonomik anlamdaki deðiþimlere paralel olarak konut alým satýmý yani konut sektörü diyebileceðimiz alanda da genel bir hareketliliðin olduðunu ifade edebiliriz. Bu hareketlilik beraberinde birçok farklý sektörün de hareketliliðine katký saðlamaktadýr. Yine ayný þekilde inþaat sektörüne baðlý olarak hareket eden alt sektörler de tüketicinin ihtiyaçlarýna cevap vermektedir. Bunlar özel tüketim ve ana tüketime baðlý olarak ortaya çýkan tüketim farklýlýklarýdýr. Bu tüketim kalemlerine baktýðýmýzda ise özellikle mobilya, dekorasyon, tadilat ve lojistik alanlarýný görebilmekteyiz. Bir farklý boyut ise istihdamdýr. 2017 yýlý itibariyle küresel anlamda inþaat sektörünün payýna baktýðýmýzda bu oranýn %15 olduðunu görmekteyiz. Ayný þekilde Türkiye açýsýndan deðerlendirdiðimizde ise bu oranýn %9 seviyesinde olduðunu söyleyebiliriz. Ýnþaat sektörünün hareketliliðine etki eden faktörlere baktýðýmýzda ise hükümet politikalarý, yatýrým potansiyelleri ve ülke ekonomisinin büyümeye yönelik ivmesinin etkili olduðunu söyleyebiliriz. “Genel anlamda yapýlan tahminlere göre hareket ettiðimizde ise 2025 yýlýnda tahmin edilen büyümenin geliþmiþ ülkeler açýsýndan %10 seviyesinde olacaðý ve geliþmekte olan ülkeler için ise bu oranýn %17 seviyelerine geleceði tahmin edilmektedir. Ýnþaat sektörüne baðlý olan diðer sektörler ile istihdamýn da bu oranlara baðlý olarak hareketleneceðini ifade edebiliriz. Yapýlan tahminlere ve geliþmelere paralel olarak deðiþecek olan sektörün dünya genelindeki mevcut durumuna baktýðýmýzda ise özellikle Asya Pasifik ve Kuzey Amerika’da istikrarlý olarak devam eden düþük faiz oranlarý ile emtia fiyatlarýndaki istikrar nedeniyle 2018 yýlý inþaat sektörün hareketli olacaðýný göstermektedir” (KPMG, 2018). Geliþmiþ olan dünya ülkelerine baktýðýmýzda ise ABD ve Kanada da inþaat sektörünün de hareketleneceðine vurgu yapýlmaktadýr. Bu oranlarýn %4 ile 6 arasýnda deðiþebileceði ifade edilmektedir. Fakat Latin Amerika’da ise durum aksine bütçe sorunlarý ve yolsuzluklar nedeniyle birçok inþaat projesinin iptal edilmesi ve hayata geçirilemeyeceðini göstermektedir. Ýþ gücünün oldukça ucuz olduðu ve sektörel anlamda iyi bir aktör olan Çin’de ise büyüme oranlarýnýn stabil kalacaðýna vurgu yapýlmaktadýr. Ayný þekilde inþaat sektöründeki hareketliliðinde ayný düzeyde hareket edeceði de dikkat çekmektedir. Amaç: Bu araþtýrmanýn amacý birden fazla alt kategorinin olduðu (Ýnþaat, Bina Dýþý yapýlarýn inþaatý, Özel inþaat) cirolarý ile üretim endeksi arasýndaki iliþkiyi belirlemektir. Kapsam: Araþtýrmada 2014-2017 yýllarý arasýndaki, TUÝK-Ýnþaat Ciro ve Üretim Endeksi verileri baz alýnmýþtýr. Yöntem: Bu araþtýrmadan elde edilen veriler SPSS 18.0 ve Eviews programý ile analiz edilmiþtir. Birden fazla sektör ve yýl bulunmasý sebebiyle panel veri analizinden faydalanýlmýþtýr. Analiz kapsamýnda ANOVA, Independent samples t-test, Regresyon, Granger Nedensellik ve Korelasyon analizleri yapýlmýþtýr. Sonuç: Ýnþaat üretim endeksi, ciro endeksinin nedeni bulunmuþtur. Ýnþaat üretim endeksi, faaliyet alanýna göre farklýlaþmaktadýr. Ýnþaat üretim endeksi, yýla göre farklýlaþmaktadýr. Ýnþaat ciro endeksi, faaliyet alanýna göre farklýlaþmaktadýr. Ýnþaat ciro endeksi, yýla göre farklýlaþmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Ýnþaat, Ciro, Endeks, Ýliþki, Tüketim
|