Çardak, yuvarlak örme makinelerinde kumaþ için gerekli olan ipliklerin yüklendiði ve makinenin etrafýnda bulunan borularla beraber ipliðin makineye sevk edildiði sistemlerdir. Çorap makineleri de bir çeþit yuvarlak örme makineleridir ve örgüde kullanýlacak ipliklerin depolanmasý ve örgüde ihtiyaç anýnda temini için çardak ile birlikte kullanýlýr. Kullanýlan ipliðin kalitesi ve nem oranýnýn yaný sýra ipliklerin çardak üzerinden örgüye sevk edilmeleri sýrasýnda oluþan iplik gerginliði, iplik salýnýmý, iplik dönüþleri ve sürtünmelerden kaynaklý iplik tozu oluþmaktadýr. Ýplik tozu; hammadde kaybý, mekanik hasar, saðlýk sorunlarý, yangýn ve iþçilik kaybý gibi birçok zarara neden olmaktadýr. Bu çalýþmada iplik tozuna etki eden parametrelerden olan iplik türü, ipliðin çardaktan örgüye giderken dönüþ sayýsý, iplik tansiyonu ve iplik akýþ hýzý deneysel olarak incelenmiþtir. Deneyler yapýlýrken rejenere, karde ve pamuk türünden iplikler kullanýlmýþtýr. Sonuç olarak iplik tozuna ipliðin çeþidinin, dönüþ sayýsýnýn, tansiyonunun ve akýþ hýzýnýn ne kadar etki ettiði deneysel olarak ortaya konulmuþtur. Çýkan sonuçlarda en fazla iplik tozu oluþumuna neden olan iplik türünün rejenere iplik türü olduðu görülmüþtür. Ýplik dönüþ sayýsý, iplik tansiyonu ve iplik akýþ hýzý arttýkça iplik tozu oluþumunun da arttýðý deney sonuçlarý ile anlaþýlmýþtýr. Yapýlan deney sonuçlarý ýþýðýnda ortaya çorap örme makinelerinde ipliðin çardaktan örgüye minimum mesafede ulaþtýðý, en az dönüþ sayýsýnda ve en az tansiyona maruz kalacak þekilde minimum iplik tozu oluþturan bir çardak tasarýmý çýkarýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Çorap makinesi, Çardak tasarýmý, Ýplik tozu
|
