Yanma oluklarý, ana metalde doðrudan kaynak metalin kenarlarý boyunca bir oluk gibi görünen bir kaynak hatasýdýr. Kaynatýlan gerecin türü, ortamdan kaynaklanan çalýþma þartlarý, parça kalýnlýðý, kaynak parametreleri ve tasarýmdan kaynaklanan baðlantýnýn þekline baðlý olarak kaynak iþleminden önce ya da sonra herhangi bir ýsýl iþlem uygulanýp uygulanmayacaðý konularýnda gerekli olan çalýþmalar mutlaka yapýlmalýdýr. Operasyonda uygun olmayan kaynak parametreleri kullanýlýyorsa, dolgu ve alýn kaynaklarýnda kaçýnýlmazdýr. Kaynakta gerilme yýðýlmasý üreten ve kaynaðýn mukavemetini düþüren bir süreksizliktir. Bir yanma oluðunun gerilme yýðýlma faktörünü etkileyen ana unsurlar, dolgu metalinin ana metal ile açýsý, yanma oluðu geniþliði, yanma oluðu derinliði ve yanma oluðu kök yarý çapýdýr.
Bu çalýþmada 20 mm kalýnlýðýndaki çelik plakalar toz altý ark kaynaðý iþlemi ile kaynaklanmýþtýr. Kaynak iþleminden önce, test plakasý boyuna taþlanarak tek bir eðim kaynak aðýz açýsý elde edildi. Ýki plaka bir geçiþle kaynaklanmýþtýr. Kaynak yapýldýktan sonra kaynak radyografik NDT iþlemi ile test edildi. Kusursuz bir kaynak elde edildi. Daha sonra standart çekme test numuneleri kaynak iþleminden geçirildi. Isýdan etkilenen bölgede, her çekme testi numunesinde kaynak metal sýnýrýna bitiþik bir suni oluk açýlmýþtýr. Her oluk bir orijinal yanma oluðuna benzemektedir. Deneysel çalýþmada numunelerinde Uzunluk, kök yarýçapý ve oluklarýn derinliði deðiþmiþtir. Daha sonra numuneler sýrasý ile çekme test cihazýnda kýrýldý. Test sonuçlarýndan, her oluðun statik stres konsantrasyon faktörü hesaplandý. Hesaplanan bu statik stres konsantrasyon faktörleri karþýlaþtýrýldý. Deneysel çalýþma sonucunda Oluk geometrisinin stres konsantrasyon faktörleri üzerindeki etkileri incelenerek belirlenmiþ oldu.
Anahtar Kelimeler: Kaynak yanma oluðu, Statik Stres, Konsantrasyon faktörü, Yanma oluðu geometrisi.
|