Öz: Giriþ: Derin kazýlar günümüzde inþaat mühendisliðinde yapýmý zorunlu hale gelen bir inþaat adýmý olmuþtur. Yüksek katlý yapýlarýn yapýlmasý, zemin tabakalarýnýn jeolojik durumu ve jeomorfolojik durumlar derin kazýlarýn yapýmýný zorunlu hale getiren etkenler olarak sayabiliriz. Derin kazýlar yapýlýrken zeminde oluþan aktif basýnca karþý iksa sistemlerinin yapýlmasý þarttýr. Ýksa sistemleri projelendirirken özellikle yeraltý suyunun bulunduðu sahalarda sýzdýrmazlýðý göz önüne alýnan önemli bir konudur. Bu çalýþmada da cazibeli hat olarak projelendirilen terfi istasyonunda yapýlan derin kazý ve kesiþen kazýk olarak yapýlan iksa sistemi incelenmiþtir. Amaç: Bu çalýþmada daireel olarak yapýlan derin kazýda uygulanan kesiþen fore kazýk araþtýrýlmýþ, gelen yanal zemin gerilmeleri altýnda bu kesiþen fore kazýklarýn davranýþlarý incelenmiþtir. Kapsam: Kocaeli ili, Ýzmit ilçesi sýnýrlarý içerisinde D100 karayolu üzerinde yer alan bölgede atýksu- yaðmursuyu terfi istasyonu yapýlmýþtýr. Terfi istasyonunun terfi pompalarýnýn konulacaðý kot hatlarýn cazibe ile projelendirilmesi nedeniyle derin kazý yapýlmasý gerekmiþtir. Bu derin kazý için sýzdýrmazlýk amacýyla kesiþen kazýk olarak tasarlanan iksa sistemi ile yapýlmýþtýr. Yöntem: Çalýþma alaný, güneyindeki Ýzmit Körfezi sahil bölgesine yaklaþýk 400 metre uzaklýktadýr. Çalýþma kapsamýnda zemin profilinde yer alan tabakalarýn mühendislik jeolojisi ve geoteknik parametrelerinin saptanmasý amacýyla zemin incelemesi yapýlmýþtýr. Elde edilen arazi ve laboratuvar deney verileri kullanýlarak iksa sistemi modellenmiþtir. Rankine ve Coloumb toprak itkisi ile serbest toprak desteði yöntemleri kullanýlarak yapýlan hesaplamalar sonucunda 27 m derinliðinde 100 cm çapýnda merkezden merkeze 1.30 m aralýklý donatýlý kazýklar ve bu kazýklarýn arasýna geçirimsizliði saðlamak için donatýsýz kazýklar yapýlýp güvenli bir kazý alaný oluþturulmuþtur. Oluþturulan bu alanda emniyetli bir kazý yapmak için çevre binalarýnýn teþkil ettiði sürþarj yükünün, toprak basýncýnýn ve yeraltý suyunun neden olduðu hidrostatik basýncýn yapýnýn imalatý tamamlanana kadar kazýklarda göçme ve devrilmeyi önlemek amacýyla yüzeyden 6m derinlikte bir destekleme yapýsý yapma zorunluluðu doðmuþtur. Bu sebepten ötürü yüzeyden 6 m derinlikte çelik konstrüksiyon olarak halka þeklinde bir destekleme yapýsý ve bu yapýnýn belirtilen yükler altýnda etkin bir þekilde çalýþmasýný saðlamak için çelik payandalar imal edilmiþtir. Ýmal edilen bu destek sistemi yapýnýn imalatýnýn devamýný etkilemeyecek þekilde tasarlanmýþ olup kazý nihai kotuna inildikten ve keson imalatýnda payanda kotuna gelindikten sonra kaldýrýlarak keson yapýsý imalatýna devam edilmiþtir. Yapýnýn temeli donatýlý kazýklara tevzi donatýlarýyla birleþtirilmiþ ve bu durum kazýnýn güvenli bir þekilde tamamlanmasýný saðlamýþtýr. Yapý tamamlandýktan sonra zemin kotunda bulunan tabliye ve kiriþlerle yapýnýn bütünlüðü oluþturulup uzun vadede hizmet ömrü boyunca güvenli bir þekilde kullanýlmasý saðlanmýþtýr. Kocaeli Ýli Ýzmit Ýlçesi, ÝSU GENEL MÜDÜRLÜÐÜ Ömeraða Mahallesi Atýksu-Yaðmursuyu Terfi Merkezi Projesi kapsamýnda inceleme alanýnda yapýlan çalýþmalarda ve gözlemlerde statik su seviyesine 1.7-1.8 metreler arasýnda rastlanmýþtýr. Sahada yüzey ve sýzýntý sularýnýn temel zeminine sýzmasýnýn ve temellerin korozyonunun önlenmesi amacýyla temellerin çevresinde drenaj ve yalýtým önlemleri alýnmasý gerektiði öngörülmüþtür. Yapýlan analizler sonucunda iksa sisteminin yatay ötelenmesi 16.3 mm olarak bulunmuþtur. Ayrýca iksa sisteminde oluþan maksimum moment 1059 KN m kesme kuvveti 614.52 KN olarak bulunmuþtur. Özellikle yatay hareketi gözlemlemek için belirlenmiþ kazýlara Ýnklinometre yerleþtirilmiþtir. Ýnklinometre ölçümleri alýnarak hesaplarda belirlenen öteleme miktarýnýn aþýlýp aþýlmadýðý kontrol edilmiþtir. Sonuç: Analizler sonucunda tahmin edilen iksa sisteminin yatay ötelenmesi 16.3 mm olarak bulunmuþtur. Arazide ölçülüp 15.12.2016 tarihindeki referans ölçümünde 0 mm, 28.12.2016 tarihindeki ikinci ölçümde 4.00 mm, 15.01.2017 tarihindeki üçüncü ölçümde 10.00 mm ve son ölçüm olan dördüncü ölçümde 28.01.2017 tarihinde 11.00 mm yatay ötelenme deðerleri okunmuþtur. Daha sonraki okumalarda en son okunan deðerde deðiþiklik olmamýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Fore kazýk, Kesiþen kazýklar, Ýksa sistemi
|
