Doðada bulunan kil minerallerinin fizikokimyasal özellikleri belirlendikten sonra saflaþtýrýlýp iþlenerek kullaným alanlarý geliþtirilebilmektedir. Killerin kalitesi, kil minerallerinin türü ve kimyasal bileþimi/oranýyla belirlenmektedir. Yapýlarýnda bulunan safsýzlýklar nedeniyle kullaným alanlarý kýsýtlanmakta ve yüksek safsýzlýktaki killerin tüketimi günden güne artmaktadýr. Bu sebeple, ülkemizde farklý kalitelerde bulunan bu doðal kaynaklarýn daha iyi deðerlendirilmesi ve ülke ekonomisine daha çok katkýsý olacak þekilde kullanýlmasý için zenginleþtirme iþleminin yapýlmasý öngörülmüþtür. Buradan yola çýkarak, seramik endüstrisinde kullanýlan angob ve sýr reçetelerinde bulunan killere muadil olarak, zenginleþtirme iþlemi sonrasý elde edilen killerin kullanýmý amaçlanmýþtýr. Böylece, elde edilen killerin angop reçetelerinde kullanýlan killere alternatif bir hammadde olarak deðerlendirilmesi planlanmýþtýr. Zenginleþtirme iþlemi sonrasý kil numunelerinin kimyasal bileþenleri, X-Iþýný Kýrýným yöntemi kullanýlarak elementlerin kantitatif analizi yapýlmýþtýr. Analiz edilen killerin yapýlarýndaki safsýzlýklarýn azalmasý ve alümina oranlarýnýn ~%20’ ye ve üstüne artmasý ile killerin zenginleþtirildiði tespit edilmiþtir. Bunun yaný sýra piþirim sonrasý oluþacak fazlarýn tespiti için X-Iþýnlarý Difraktometresi kullanýlarak numunelerin kristallografik özellikleri incelenmiþtir. Optik dilatometre cihazý ile killerin termal davranýþlarý araþtýrýlmýþtýr. Zenginleþtirilmiþ killerin kullanýldýðý angop reçetelerinin, ýsýl genleþme analizi yapýlarak boyutsal deðiþimlerinin sýcaklýðýn fonksiyonu olarak ölçümü gerçekleþtirilmiþtir. YK/R311 kodlu reçetenin ýsýl genleþme sonucunun standart ile benzer deðerlere sahip olduðu ve 72-75 (α300x10-7-α400x10-7) deðer aralýðýnda ölçüldüðü tespit edilmiþtir. Bu analizler sonucunda standart reçete ile karþýlaþtýrýlan numunelerden YK/R311 numunesinin renk, geçirgenlik ve genleþme özelliklerinin üretim þartlarýnda uygulanabilir olduðu tespit edilmiþtir. Seramik endüstrisinde, angop reçetesi içerisinde alternatif hammadde olarak kullanýmý uygun bulunmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Kil, Kuvarsit, Zenginleþtirme, Seramik
|
