Ýnsan topluluklarýnýn, gün içerisindeki zamaný bilme ve belirleme ihtiyacý, antik dönemlerden itibaren, farklý teknik ve sistemlerin geliþtirilmesine neden olmuþtur. Bu teknik ve sistemler, büyük bir aðýrlýkta, matematik ve astronomi temelli bilgiler üzerine kurgulanmýþlardýr. Matematik ve astronomi temelli bilgilerden yararlanarak, gün içerisindeki zamaný bilme ve belirleme amacýyla kullanýlan teknik ve sistemlerin, mimari olarak somutlaþmýþ biçimleri, güneþ saatleri olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Antik kentlerin; dini, sosyal ve ticari merkezlerinde konumlanan güneþ saatlerinin, dikkat çekici ve saðlam kalmýþ örneklerinden birisi de, Knidos antik kenti içerisinde bulunmaktadýr. Söz konusu anýt, inþa edildiði tarihten günümüze kadar gelen süreçte; birbirlerinden oldukça farklý fiziksel ortamlarda mevcut bulunmuþtur. Mevcut bulunulan bu ortamlar ile oluþan etkileþimlerin, Güneþ Saatinde, çeþitli ölçeklerde bozunmalar oluþturduðu gözlenebilmektedir. Oluþan bu bozunmalarýn, anýtýn gelecek kuþaklara bütünlük içerisinde ulaþmasýný tehdit etmekte olduðu deðerlendirilmektedir. Bu nedenle yapýlan çalýþmada, anýtta geliþmiþ bozunmalar, görsel yönden deðerlendirilmiþ ve yüzey sertliði daðýlýmý temelli olarak incelenmiþtir. Çalýþmada; anýtýn mevcut hâlinin belgelenmesi, bozunmalarýn tanýmlanmasý ve örneklenmesi ile anýt yüzeylerinin Leeb Sertliði (LH/Leeb Hardness) deðerlerinin yerinde belirlenmesi ve haritalandýrýlmasý iþlemlerinden oluþan, üç aþamalý bir inceleme süreci takip edilmiþtir. Çalýþma sonucunda, kireçtaþý bir kayaçtan inþa edilmiþ olan anýt genelindeki bozunma tiplerinin, kökenlerine baðlý olarak, birbirlerinden oldukça farklý ölçek ve büyüklüklerde geliþtikleri belirlenmiþtir. Anýttaki bozunmalarýn, büyük bir aðýrlýkta, atmosferik ve antropojenik kökenli olduklarý gözlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Knidos, Mimari, Koruma, Bozunma, Leeb Sertliði (LH).
|