Kum-geomembran arayüzeyi, geoteknik mühendisliði uygulamalarýnda sýklýkla karþýlaþtýðýmýz arayüzeylerdendir. Geomembran ile güçlendirilmiþ zemin yapýlarýnda, kayma türü yenilmelerin nedeni büyük oranda arayüzey kayma direncine baðlý olduðu bilinmektedir. Arayüzey davranýþýný etkileyen parametreler hakkýnda kapsamlý bir bilgiye sahip olmak, mühendislere güvenli zemin yapýlarý tasarlama yetkinliði vermektedir. Dane þeklinin, granüller zeminlerin içsel ve geomalzemeler ile oluþturduklarý arayüzey kayma dirençlerine etki ettiði bilinmektedir. Zemin danelerinin þekilsel özelliklerini parametresel olarak deðerlendirilmesi, görsel deðerlendirmeye kýyasla daha bilimseldir. Bu çalýþmada, 2 mm- 4.75 mm aralýðýnda bulunan kum daneleri görüntü iþleme tekniði kullanýlarak analiz edilmiþ ve danelerin yuvarlaklýk dereceleri belirlenmiþtir. Daneler köþeli ve yuvarlak olarak iki kum sýnýfýna ayrýlmýþtýr. Sýnýflandýrýlan kumlar üzerinde üç farklý normal gerilme altýnda direkt kesme kutusu deneyleri gerçekleþtirilmiþ ve içsel sürtünme açýlarý elde edilmiþtir. Sonrasýnda, pürüzsüz ve rijit bir yüzeye sabitlenen geomembran ile kumlarýn arayüzey kayma davranýþý dört farklý normal gerilme altýnda modifiye edilmiþ kesme kutusu deneyleri ile araþtýrýlmýþtýr. Sonuç olarak dane yuvarlaklýðýnýn, içsel sürtünme açýsýna ve geomembran ile oluþturduðu arayüzey sürtünme açýsýna etkisi deðerlendirilmiþtir. Köþeliliði yüksek kumun yüksek içsel sürtünme açýsýna sahip olduðu görülmüþtür. Kum-geomembran arayüzey kayma direnci danelerin köþeliliðinin artmasý ile artýþ göstermiþtir. Arayüzey kayma gerilmesi- yatay yer deðiþtirme davranýþýnýn lineer olmadýðý çalýþma sonucunda elde edilmiþtir. Elde edilen sonuçlar literatür ile karþýlaþtýrýlmýþ ve gelecek çalýþmalar için öneride bulunulmuþtur.
Anahtar Kelimeler: Dane Þekli, Geomembran, Arayüzey, Kayma Direnci
|
