Ýletkenlik sulu çözeltilerin elektriði iletme kapasitesinin sayýsal bir göstergesidir ve birimi Siemens/m’dir. Çözeltideki iyon yoðunluðuna ve sýcaklýða baðlý olarak deðiþim göstermektedir. Çözünmüþ iyon miktarýna baðlý olarak iletkenlik deðeri de artmaktadýr. Ýletkenlik sensörü TDS (Total Dissolved Solids) ölçümünde, topraksýz tarým uygulamalarýnda, arýtma tesislerinde, gýda ve hayvan saðlýðý alanlarýnda kullanýlmaktadýr. Özellikle hayvan saðlýðý ile ilgili uygulamalarda mastisis hastalýðýnýn erken tespiti iletkenlik sensörü ile mümkün olmaktadýr. Günümüzde süt sýðýrý iþletmelerinde en sýk karþýlaþýlan problemlerden birisi aðrýlý bir hastalýk olan mastisisdir. Mastisis süt sýðýrýnda süt veriminin düþmesine sebep olurken hayvanýn saðlýðýný da olumsuz yönde etkilemektedir. Erken tespit edilemeyen mastisis hastalýðýnda süt kalitesi bozulur ve ayný zamanda süt sýðýrý için ilaç kullanýlmaya baþlanmasý gerekebilir. Bu hastalýðýn erken tespiti sayesinde hem hayvan refahýnda geliþme olurken hem de ilaç kullanýmý ve verim kaybý en aza indirilebilmektedir. Subklinik mastisis hastalýðýnda sütteki somatik hücre sayýsýnda artma meydana gelmektedir. Somatik hücre artýþý CMT (California Mastisis Testi) solüsyonu ile tespit edilebilir. Ayný zamanda somatik hücre sayýsýnýn artmasý sütteki iletkenliði de artýrdýðý için iletkenlik sensörü ile de erken teþhis etmek mümkündür. Ýletkenlik sensörünün avantajý ise herhangi bir solüsyona ihtiyaç duymaksýzýn anlýk ölçümler yapabilmesidir. Ýletkenlik sensörü ile süt saðýmý yapýlýrken de anlýk ölçümler alýnabilir ve gerektiði durumlara uyarý verebilecek sistemler tasarlanabilir. Ýletkenlik ölçümü iki korozyona dayanýklý metal arasýna alternatif gerilim uygulanmasý ile ölçülmektedir. Ýletken çözeltilerde metal uçlara uygulanan gerilim sonucu bir akým oluþur. Akým miktarý ise çözeltinin iletkenliði ile doðru orantýlýdýr. Akýmýn gerilime oraný ve hücre sabiti ile çarpýlmasý sonucu Siemens/m cinsinden iletkenlik deðeri elde edilir. Akým ve gerilim deðerleri bilindiði için hücre sabiti ise iletkenliði bilinen kalibrasyon sývýsý ile hesaplanýr. Bu çalýþmada tasarlanan iletkenlik sensörü ile sütün iletkenlik deðeri ölçülerek mastisis hastalýðýnýn erken tespitinin yapýlmasý ve bu hastalýða baðlý verim kaybýnýn en aza indirilmesi hedeflenmiþtir. Tasarlanan sistemler iyi bir performans saðlamýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Ýletkenlik, Mastisis, Sensör, Çözelti
|