Bu çalýþmada, gemi ve denizaltý pervanelerinde yaygýn bir þekilde kullanýlan Nikel Alüminyum Bronz (NAB) alaþýmýnýn yüzeyine Sürtünme Karýþtýrma Ýþlemi (SKÝ) ile SiC parçacýklarý takvisiyle elde edilen kompozit yüzey tabakasý sayesinde alaþýmýn sürtünme ve aþýnmaya dayanýmýnýn artýrýlmasý amaçlanmýþtýr. SKÝ takým ilerleme hýzý 65mm/dk ve takým devir sayýsý 1250 dev/dk parametreleri kullanýlarak, SiC parçacýklarý 5 farklý oranda (%10-%20-%30-%40-%50) iki paso proses edilerek uygulanmýþtýr. NAB alaþýmýnýn yüzeyinde oluþturulan kompozit yapýnýn mikroyapý, mekanik ve tribolojik özellikleri incelenmiþtir. Numunelerin sertlikleri, iþlem yüzeyinin 0,5 mm altýnda olacak þekilde yüzeye paralel bir doðru boyunca 0,5 mm’lik aralýklarla yatay ve iþlem bölgesinin merkezinden 0,25mm’lik aralýklarla dikey olarak ölçülmüþtür. Sürtünme-aþýnma deneyleri ball-on disk tip tribometre kullanýlarak 5N yükte oda sýcaklýðýnda gerçekleþtirilmiþtir. Aþýnma deneyleri sonrasýnda, numune yüzeyindeki aþýnmýþ bölge optik ve taramalý elektron mikroskobu (SEM) kullanýlarak baskýn olan aþýnma mekanizmalarý belirlenip, EDS analizi ile ise bu bölgelerde elementel analiz yapýlmýþtýr. Numunelerin aþýnma hacimleri temassýz optik profilometre ile belirlenerek gerekli formülasyon yardýmýyla aþýnma oranlarý tespit edilmiþtir. Sonuç olarak; SKÝ ile NAB alaþýmýnýn yüzeyinde kompozit bir bölgenin oluþturulabileceði görülmüþtür. Ýþlem esnasýnda kullanýlan takým geometrisi ve parametreler ile birlikte SiC parçacýklarýnýn yapýya homojen bir þekilde daðýldýðý gözlemlenmiþtir. Aþýnma deneyleri neticesinde ise %40 oranda takviye edilmiþ olan NAB alaþýmlarýnýn aþýnma dayanýmýnýn, iþlem görmemiþ NAB alaþýmýna göre yaklaþýk 4 kat fazla olduðu tespit edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: NAB, SKÝ, sürtünme-aþýnma, EDS, optik profilometre
|
