Giriþ: Sokaklar, gündelik yaþam içerisinde insanlar ve araçlarýn belirli bir noktadan istenilen noktaya eriþebilirliðini saðlayan mekanlardýr. Sokaklar, kentsel alan içerisinde kullanýcýlarý tarafýndan mekansal ve sosyal aktivitelerinin birleþtiði noktalardýr. Bu baðlamda sokak, ulaþým sisteminin bir aracý olarak deðil, yaþam þekli olarak ön plana çýkmaktadýr. Kentsel yaþamýn dinamik formlarýný yaþatan sokaklar, tamamlayýcý bir mekan olarak düþünülmeli ve diðer mekansal formlar ile bir bütün olarak tasarlanmalýdýr. Kentsel alanlarda sokaklar mevcut kullanýmlarý göz önünde bulundurularak, kullanýcý karakteri ve taleplerine göre deðerlendirilip geliþtirilmelidir. Bu düþünce ile bir mekan olarak tasarlanan sokaklar, kentsel alanlarda yaþam kalitesini arttýran yeni bir kent kimliði oluþturacaktýr. Amaç: Bu çalýþma ile Çanakkale ili, Biga ilçesinde sorunlu olarak tespit edilen sokak, cadde ve meydanlarda iyileþtirme çalýþmalarý yapýlarak, mekanlarýn bir bütün olarak deðerlendirilmesi ve yaþanabilir kaliteli alanlar oluþturulmasý amaçlanmýþtýr. Kapsam: Çalýþma alanýný, Çanakkale ilinin bir ilçesi olan Biga’nýn, ilgili kurumlar tarafýndan belirlendiði sorunlu olarak tespit edilen sokak, cadde ve meydanlarý oluþturmaktadýr. Sýnýrlýklar: Çalýþma, Çanakkale ili, Biga ilçesine ait Kurþunlu Camii-Aliþ Dede Camii arasýnda yer alan Bayram Sokak, Çan Caddesi, Kurtuluþ Caddesi, Park Sokak, Hasan Özden Sokak, Banka Sokak ile sýnýrlandýrýlmýþtýr. Yöntem: Çalýþma yöntemini, alan içerisinde yapýlan gözlem, veri toplama, elde edilen verilerin tasarým ve planlama ilkeleri doðrultusunda analiz, deðerlendirme ve projelendirme aþamalarý oluþturmuþtur. Ýlk aþamada çalýþma alanýna ve yakýn çevresine iliþkin sayýsal haritalar ve yazýlý dokümanlar ilgili kurumlardan temin edilmiþtir. Elde edilen veriler ile mevcut durum yerinde ölçüm yapýlarak doðrulanmýþtýr. Çalýþma alaný ve yakýn çevresi ile ilgili ihtiyaç programý oluþturulmuþtur. Bu aþamadan sonra alanda çekilen fotoðraflar ve yerinde yapýlan ölçümler deðerlendirilerek sorunlar ortaya koyulmuþtur. Çalýþmada ayrýca Biga ilçesi imar planý kullanýlarak, projelendirme sürecinde, uygulama projelerinin ve çeþitli görsellerin oluþturulmasýnda Autodesk AutoCAD 2013, SketchUp Pro 2013 ve Lumion 4.5 Pro programlarýndan yararlanýlmýþtýr. Bulgular: Çalýþma alaný olarak belirlenen sokak, cadde ve meydanlarda, yaya ve taþýt yollarý çok dar ve düzensiz bir yapýya sahiptir. Herhangi bir kaldýrým düzenlemesinin ve bitkilendirme çalýþmasýnýn yapýlmadýðý, kentsel donatý elemanlarýnýn olmadýðý tespit edilmiþtir. Yol kenarýna ve kaldýrým üzerine park edilen araçlar, görsel kirlilik oluþturmakta ve ulaþýlabilirliði engellemektedir. Plansýz yapýlan araç parký ile mevcutta var olan dar sokaklarýn yayalar için güvenli geçiþinin tehlike oluþturduðu gözlemlenmiþtir. Çalýþma alanýnda kaldýrýmlarýn baþlama ve bitiþ noktalarýndaki geçiþlerin bazý alanlarda hiç olmadýðý, bazý alanlarda ise mimari standartlara uygun olmadýðý tespit edilmiþtir. Taþýt yolu ve yaya yolu arasýndaki baðlantýlarda eriþilebilirlik saðlanmamýþtýr. Mevcutta plansýz kaldýrýmlarda bulunan aydýnlatma elemanlarý, diðer donatý elemanlarý ve zemin kaplama materyalleri yaya sirkülasyonunu zorlaþtýrmaktadýr. Sonuç: Çalýþma alanýnda yapýlan deðerlendirmeler ile tespit edilen sorunlarýn ortadan kaldýrýlmasý için peyzaj tasarým ve planlama ilkeleri ile birlikte sokak iyileþtirme ve altyapý düzenleme çalýþmalarý projelendirilmiþtir. Kentsel mekanlarda baðlayýcý role sahip olan sokak, cadde ve meydanlarýn daha kullanýlabilir mekanlar hale getirilmesi ve yaþam kalitesinin arttýrýlmasý saðlanmýþtýr. Yayalar için kaldýrýmlar geniþletilmiþ, taþýt yollarý uygun eðimde yeniden tasarlanmýþ, yaðmur suyu drenajý için yaðmur oluklarý ve yaðmur suyu mazgallarý planlanmýþtýr. Mevcutta sokaklarda yapýlan plansýz park sorununu önlemek için uygun yerlerde araç cepleri önerilmiþtir. Taþýt yolu ve yaya yolu arasýndaki baðlantýlar saðlanmýþ, standartlara uygun geçiþ rampalarý býrakýlmýþtýr. Kaldýrýmlarda yer alan mevcut bitkiler korunmuþ ve ýzgaralar ile yayalarýn geçiþini engellemeyecek þekilde tasarlanmýþtýr. Görme engelli bireylerin eriþilebilirliðini saðlamak için yaya yollarýnda standartlara uygun hissedilebilir zemin kaplamasý önerilmiþtir. Görsel kalitenin arttýrýlmasý için aydýnlatma elemanlarý, oturma birimleri, çöp kutularý, aðaç ýzgaralarý gibi kent mobilyalarý uygun yerlere konumlandýrýlmýþtýr. Böylece farklý yerlere konumlandýrýlan kamusal alanlar ve özel alanlar arasýnda taþýt ve yayalarýn ulaþýlabilirliði saðlayan sokak, cadde ve meydanlar ile bir bütünlük oluþturulmuþ ve devamlýlýk saðlanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Biga, Çanakkale, Ýyileþtirme, Sokak, Tasarým, Ulaþýlabilirlik
|
