Öz: Giriþ: Yaþanabilirliði arttýrmak ve sürekli kýlmak için geliþim gösterme çabasý ile beraber birçok yenilik yapýlmaktadýr. Karþýlaþýlan sorunlar ile beraber bunlara çözüm arayýþlarý teknolojik kolaylarý da beraberinde getirmektedir. Eðitim, sanat, mimari gibi birçok alanda teknolojik geliþmeler ile beraber yaþam standartlarý da artmaya baþlamýþtýr. Hayatýmýza bilgisayar ve yazýlýmlarýn girmesi ile beraber geliþim ve deðiþim daha çok hýz kazanmýþtýr. Teknolojik olanak ve geliþimlerin de artmasý ile beraber planlama ve tasarým aþamalarý da son derece kolaylaþmýþtýr. Geleneksel çizim yöntemleri yerine bilgisayar ile 2D ve 3D çizimler gerçeðe yakýn ürünler sunmaktadýr. Bu noktada sürdürülebilir tasarýmý amaçlayan peyzaj mimarlýðý meslek disiplini geliþen teknoloji ile beraber kullanýldýðýnda detaylý ve hata oraný az sonuçlar üreterek baþarýlý olmaktadýr. Amaç: Bu çalýþma geliþen teknolojinin peyzaj tasarýmý ve uygulamalarýna yönelik getirdiði yenilikler ve saðladýðý faydalarýn tespiti amacýyla gerçekleþtirilmiþtir. Kapsam: Çalýþmada dünyada ve Türkiye’de peyzaj mimarlýðý meslek disiplininde yürütülen çalýþmalar, bu çalýþmalarda sýklýkla kullanýlan teknolojiler, bu teknolojilerin tasarým ve uygulama ile iliþkileri kapsam olarak ele alýnmýþtýr. Sýnýrlýklar: Meslek disiplini itibari ile birçok alt kolu olan peyzaj mimarlýðýnda teknolojik deðiþim ve geliþmelerin incelenmesi sadece tasarým ve uygulama boyutu ile sýnýrlý tutularak ele alýnmýþtýr. Yöntem: Araþtýrmada peyzaj mimarlýðý çalýþmalar alanlarý dikkate alýnarak uygulama ve tasarým özelinde güncel ve yeni arayýþýna gidilmiþtir. Bu doðrultuda teknolojin meslek disiplinine katkýlarýnýn neler olduðu belirlenmiþtir. Bulgular: Peyzaj Mimarlýðýnda en büyük deðiþim diðer bilim dallarýnda olduðu gibi bilgisayarýn hayatýmýza aktif olarak girmesi ile baþlamýþtýr. Elle yapýlan zahmetli çizimler ve tasarýmlar yerini bilgisayar programlarýna býrakmýþ, günümüzde ise bu durum sanal gerçekliðe kadar uzanmýþtýr. Tasarým ile beraber geliþen planlama kýsmýnda ile Coðrafi Bilgi Sistemleri 1970 yýllar ile beraber pratiðe dahil edilerek daha sistematik ve analitik çalýþmanýn önü açýlmýþtýr. Coðrafi Bilgi Sistemleri (GIS) günümüzde hala planlama çalýþmalarýnda etkin olarak kullanýlmaya devam etmektedir. Planlama ile beraber tasarýma destek veren CAD yazýlýmlarý, AutoDesk’in 1980’li yýllarda yaptýðý çalýþmalar ile beraber hýz kazanmaya ve kaliteyi arttýrýp zamandan tasarruf etmeye yönelik olarak baþarýlý þekilde kullanýlmaktadýr. Mobil kullanýmlarýn hayatýmýzda daha çok yer almaya baþladýðý günümüz dünyasýnda akýllý telefon, tablet gibi elektronik cihazlara da CAD programlarý yüklenmekte. Bu cihazlar ile bitki tanýma, hem yapýsal hem bitkisel uygulama önerileri takip edilebilmektedir. Sörvey uygulamalarýnda çalýþma alanýnýn mevcut durumunu görüntüleyip, bu verileri tasarým aþamasýnda kullanmaya ve sonrasýnda uygulama süreçlerini aktif olarak takip etmeye yarayan Drone tarzý görüntüleme sistemleri Ülkemizde de yaygýn olarak kullanýlmaya baþlanmýþtýr. Çalýþma alanlarýnýn 3D modelleri oluþturulurken cihazlar yardýmý ile arazi modellemesi de yapýlarak aktif olarak bu verilerden faydalanýlmaktadýr. Tasarým çalýþmalarý ile beraber uygulama noktasýnda da sanal uygulama ve test aþamalarý ile projeler sanal olarak üretilmekte. Böylece uygulama öncesi karþýlaþýlacak sorunlar tasarým aþamasýnda fark edilerek düzeltilmektedir. Böylece hem zaman hem de maddi kazanç saðlanmaktadýr. Peyzaj uygulama çalýþmalarýnda kullanýlan canlý ve cansýz materyal de son derece önemli olduðundan bu konuda yapýlan teknolojik deðiþim ve geliþimler de son derece önemlidir. Tasarruf saðlayan sulama sistemlerinden, farklý iklim v çevre koþullarýna dayanýklý türlerin üretimi ile daha dayanýklý ve görsel zenginlik içeren yapý malzemelerinin üretimine kadar birçok alanda deðiþim devam etmektedir. Sonuç: Araþtýrma sonucunda artan teknoloji ve buna baðlý olarak devam eden geliþimin peyzaj tasarým ve uygulama çalýþmalarýný olumlu yönde desteklediði. Meslek disiplini çerçevesinde karar verici ve uygulayýcýlarýn yenilikleri yakýndan takip ettiði ve uygulamaya istekli olduklarý belirlenmiþtir. Bu durumda özel ve kamu kurumlarýna tasarým ve uygulama çalýþmalarýnda maliyet ve zaman noktalarýnda olumlu katkýlar saðlamaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Peyzaj Tasarýmý, Peyzaj Uygulamalarý, Teknoloji, Teknopeyzaj
|
