Sürfektanlar hidrofilik ve hidrofobik yapýya sahip olan yüzey gerilimini düþüren maddelerdir. Parçalanmasý zor olan maddeler bunlar ile kolaylýkla parçalanabilmektedir. Sürfektanlar doðal ve yapay olarak üretilmektedirler. Doðal yolla biyosürfektan üreten mikroorganizmalar özellikle de bakteriler besin maddesi olarak yaðlarý, karbonhidratlarý ve poliaromatik hidrokarbonlarý karbon kaynaðý olarak kullanmakta ve yapay sürfektanlara oranla çevreye olan zararlý etkileri daha düþük olmaktadýr. Poliaromatik hidrokarbon kirliliðinin temizlenmesinde kullanýlan kimyasal sürfektanlar ortaya çýkardýklarý yan ürünlerden dolayý çevre kirliliðinin boyutunu arttýrmakta ve onlara oranla biyosürfektanlar hem doðada biyolojik olarak parçalanabilmekte hem de oluþan yan ürünleri de parçalayabilmektedir. Ayný zamanda biyosürfektanlar yüzey gerilimini düþürme özelliðinden dolayý petrol gibi suda çözünmeyen hidrofobik yapýdaki substratlarýn çözünürlüðü artmakta ve ayrýca biyodegradasyonun gerçekleþmesini kolaylaþtýrmaktadýr
Bu çalýþmada kullanýlan toprak örnekleri Kýrþehir ilindeki Lastik fabrikasý ve Mersin ili Kazanlý ve Karaduvar rafineri bölgesinde petrol ve petrol türevleri ile kontamine olmuþ alanlardan alýnmýþtýr. Alýnan toprak örneklerinden bakteri izolasyonu amacýyla %1 oranýnda ham petrol içeren özel besiyeri hazýrlanmýþ ve toplam 40 adet bakteri izole edilmiþtir. Ýzolatlarýn biyosürfektan üretme yeteneklerinin belirlenmesi amacýyla ‘‘Drop Collapse’’ yöntemi kullanýlmýþ ve test edilen 40 izolattan 29 tanesinin biyosürfektan üretme yeteneðine sahip olduðu tespit edilmiþtir.
Sonuç olarak; bu araþtýrmada biyosürfektan üretme kapasitesine sahip izolatlar elde edilmiþtir. Bu izolatlarýn özellikle poliaromatik hidrokarbonlarla kontamine olmuþ bölgelerin biyodegradasyonunun hýzlandýrýlmasýnda önemli bir rol oynayacaðý düþünülmektedir.
Teþekkür: Bu çalýþma Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araþtýrma Projeleri No: Fen.4003/2.14.009 kapsamýnda desteklenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Biyosürfektan, Biyoremediasyon, Poliaromatik hidrokarbon
|
