Bu çalýþmada küçük güçte ve yüksek hýzda kullanýlmak üzere tasarýmý yapýlan radial akýlý dýþ rotorlu bir sürekli mýknatýslý fýrçasýz doðru akým (DA) motoru üzerine çalýþýlmýþtýr. Birçok alanda sýkça kullanýlan sabit mýknatýslý motorlarýn tasarýmý meþakkatli ve karmaþýktýr. Tasarýmý yapýlan her motor özgündür ve kullaným amacýna göre tasarlanmalýdýr. Nerede kullanýlacaðý ve ihtiyaca yönelik isterler deðiþmektedir. Bir motor tasarlanýrken motorun manyetik tasarýmýný yapmak ilk basamaktýr. Elektromanyetik tasarýmý yapýlan motorun daha sonra mekanik tasarýmý ve termal tasarýmý yapýlýr. Mekanik tasarýmý ve termal tasarýmý yapýlmýþ olan motorun analizinde veya testlerinde bir uyumsuzluk oluþtuðu takdirde geri dönüp manyetik tasarýma bakýlmalýdýr. Bu anlamda motor tasarýmýnda ilk aþama olan manyetik tasarým oldukça önemlidir. Elektrik motorlarýnýn çalýþma performansýný etkileyen ve tasarýmý yapýlýrken analitik olarak hesaplanmasý gereken birçok parametre bulunmaktadýr. Ýsterlere göre torku, hýzý, sýnýrlý geometrisi gibi belirlenen bu parametreler motor modellenirken elektriksel açýdan hesaplanarak belirlenir. Hesaplamalar ve modelleme yapýlýrken motorun statorunu ve rotorunu oluþturan sac malzemelerin doyuma girmemesi gerekmektedir ve istenilen hýz,tork ve faz akýmlarý deðerlerinin arasýnda kalmalýdýr. Tasarým elektriksel verileri ve isterleri saðlansa dahi bitmiþ sayýlmamaktadýr. Mekaniksel ve termal anlamda da uygulanabilir olmalýdýr. Bu anlamda hava aralýðý, gerek manyetik geçirgenlik gerek mekanik yapý bakýmýndan önem kazanmaktadýr. Bu çalýþmada bu önemli hususlar dikkate alýnarak Ansys-Maxwell programýnda sonlu elemanlar yöntemi (FEM) yardýmýyla mekanik anlamda uygulanabilir bir motor tasarýmý elde etmek amacýyla hava aralýðý toleransý belirlenme çalýþmasý yapýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Fýrçasýz DC Motorlar, Hava Aralýðý, Sonlu Elemanlar
|
