Bulunduklarý dönemde hem ticaretin yapýldýðý hem de konaklama iþlevi gören han ve kervansaraylar zamanla iþlevlerini yitirmiþlerdir. Döneminin mimari, kültürel, sosyal ve toplumsal deðerlerini yansýtan, tarihin yazýsýz belgelerinden ve taþýnmaz kültür varlýklarýndan olan bu atýl yapýlarýn gelecek kuþaklara doðru bir þekilde aktarýlmasý, yeniden iþlevlendirme, restitüsyon, rekonstrüksiyon ve restorasyon yoluyla mümkündür. Son zamanlarda yeniden iþlevlendirme en çok tercih edilen yöntem olmuþtur. Yeniden iþlevlendirme de ise uygun iþlev seçimi önemlidir, uygun iþlev seçimi için, yapýnýn mimarisi ,çevresi ile olan iliþkisi, yeni iþlevin ekonomik katkýsý, bulunduðu bölgenin sosyal ve kültürel alt yapýsý ele alýnmalýdýr. Ülkemizde, Selçuklu döneminde inþa edilmiþ Denizli- Doðubayazýt güzergâhýndaki kervansaraylar UNESCO geçici koruma mirasý listesinde bulunmaktadýr. Güzergah üzerinde bulunan 13.yy kervansaraylarýndan olan Aðýzlara han yapýldýðý dönemin ve Selçuklu mimarisinin izlerini yansýtan önemli yapýtlardan biridir.
Araþtýrma; nitel araþtýrma yöntemlerinden faydalanýlarak yapýlmýþ, nitel araþtýrma yöntemlerinden de etnografi yaklaþýmý benimsenmiþtir. Benimsenen bu yöntem dahilinde araþtýrma deseni oluþturulurken yapýnýn çevresi ve mimari özellikleri incelenmiþ, çalýþmada araþtýrma aracý olarak literatür verileri incelenmiþ, elde edilen veriler sonucunda SWOT analizi yapýlmýþtýr. Analiz neticesinde yapýnýn bulunduðu çevrede turizmin canlý olduðuna ve bölgenin tanýtýmýnýn yeterince yapýlmadýðý kanýsýna varýlmýþtýr. Yapýnýn mimarisi de göz önüne alýndýðýnda bölgenin tanýtýmýnýn yapýlabileceði bir sosyal merkez iþlevinin uygun olduðu düþünülmektedir. Çalýþma kapsamýnda ihtiyaç haritasý oluþturulmuþ ve yapý için sosyal merkez önerisi getirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Selçuklu, Kervansaraylar, Yeniden iþlevlendirme,
|
