Su kaynaklarýnýn optimal olarak planlanmasý ve iþletilmesi, ülke ekonomileri ve hayat standartlarý gibi unsurlarý içerisinde bulunduran karmaþýk bir yapýya ve sürece dayanmaktadýr. Su kaynaklarý planlamasý, istenilen amaçlar doðrultusunda ve öngörülen kriterler çerçevesinde su kaynaklarýnýn en verimli kullanýmýný saðlayacak faaliyetlerin tamamýný kapsamalýdýr. Bu kapsamda çok barajlý havzalarda birçok amaç için su kaynaklarýnýn planlamasý ve yönetimi önem kazanmaktadýr. Son yýllarda optimizasyon tekniklerinin, simulasyon modellerinin ve veriye dayalý modellerin kullanýmý giderek arttýðý görülmektedir. Bu teknikler ve modeller geleneksel kontrol tekniklerine de alternatif bir yaklaþým oluþturmaktadýr. Bu çalýþmada, çok amaçlý ve çok barajlý bir su kaynaklarý sistemi tanýmlanmýþtýr. Bu sistem üzerine uzun süreli planlama iþletme optimizasyon modeli kurulmuþtur. Uzun süreli planlama için geliþtirilen optimizasyon modelinde ardýþýk yaklaþtýrmalý dinamik programlama optimizasyon tekniði kullanýlmýþtýr. Kurulan model, Seyhan Havzasý’nda Seyhan Nehri ana kolu üzerinde ardýþýk olarak bulunan çok amaçlý ve çok barajlý bir su kaynaklarý sistemine uygulanmýþtýr. Modelde amaç fonksiyonu iki aþamaya sahiptir. Bu sistemde ilk olarak kurak dönem akýmlarýyla güvenilir güç enbüyüklenmeye çalýþýlmýþtýr. Elde edilen güvenilir güç sistemde kýsýt olarak tanýmlandýktan sonra, toplam enerji enbüyüklenmiþtir. Sonuç olarak, elde edilen sonuç enerji üretimi bakýmýndan karþýlaþtýrýldýðýnda, optimizasyon modelinin daha iyi sonuç ürettiði görülmüþtür. Modelden elde edilen güvenilir ve ortalama güç deðerleri diðer yaklaþýmlardan çok daha iyi sonuç verdiði görülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Çok Barajlý ve Çok Amaçlý Sistemler, Ardýþýk Yaklaþtýrmalý Dinamik Programlama, Enerji Üretimi
|