Geliþen teknoloji ile birlikte yüksek mukavemetli yeni nesil çelikler otomotiv sektöründe sýklýkla tercih edilmektedir. Bu durumun baþlýca sebepleri, sýcak þekillendirme yöntemi ile üretilen parçalarýn yüksek mukavemetli ve hafif olmasý sayesinde üretilen araçlarýn hafif olacaðýndan karbon salýnýmýnýn düþük olmasý ve üretilen araçlarýn daha dayanýklý olmasýdýr. Sýcak þekillendirme yöntemi ile üretilen parçalar sahip olduklarý iç yapý sebebi ile gevrek olduklarýndan dolayý üretim prosesinde þekillenme sonrasý lazer kesim prosesi bulunmaktadýr. Kullanýlan lazer ile kesme ve delme operasyonlarý maliyet açýsýndan dezavantaj oluþturduðu için önerilen çalýþmada mekanik kesme-delme iþlemleri yapabilecek bir kalýp tasarýmý yapýlmasý hedeflenmiþtir.
Bu çalýþmada 22MnB5 malzeme parçalarýn sýcak þekillendirme sonrasýnda lazer kesim prosesinde yapýlan delme iþlemini hidrolik pres makinasýnda yapabilecek bir delme kalýbý tasarlanmýþtýr. Kalýp tasarýmý 1500 MPa akma direncine sahip parçaya delme iþlemi yapabilecek kapasiteye sahip olacak þekilde geliþtirilmiþtir. Kalýp tasarýmýnýn yaný sýra delme iþleminin delme kalýbý ile yapýlabilmesi için bu kalýba uygun hidrolik delme pres makinasý ve ekipman tasarýmý da yapýlmýþtýr. Geliþtirilen delme kalýbý ile delme presi ve ekipmanlarý seri üretim öncesi denenerek uygunluðu ilgili standartlar doðrultusunda test edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Sýcak þekillendirme, kalýp tasarýmý, mekanik iþleme, yeni nesil çelik.
|