Plastik ürünlerin imalatýnda enjeksiyon kalýplama prosesi en yaygýn kullanýlan üretim metotlarýndan biridir. Plastik enjeksiyon prosesiyle üretilmiþ bir parçanýn kalitesi; parçanýn malzemesinin özelliklerine, parçanýn ve enjeksiyon kalýbýnýn geometrik tasarýmýna, enjeksiyon makinesinin sýcaklýk, basýnç, soðutma gibi parametrelerine baðlýdýr. Enjeksiyon makinelerinde geleneksel çalýþma metodu olan deneme-yanýlma ayarlarýyla belirlenen proses parametreleri, zaman ve maliyet açýsýndan kayýplara neden olurken optimum sonucun elde edildiðini garantileyemez. Bu nedenle bilgisayar destekli mühendislik yazýlýmlarý plastik enjeksiyon proseslerinin optimize edilmesinde önem kazanmýþtýr. Bu çalýþmanýn amacý, enjeksiyon kalýp tasarýmýnda farklý enjeksiyon dolum noktasýnýn kalýplanabilirlik özelliklerine etkisi araþtýrýldý. Çalýþmada su þiþelerinin taþýnmasýnda kullanýcýya kolaylýk saðlayan kulp plastik parçalarýnýn taþýma kuvvetini karþýlamasý amacýyla malzeme olarak Yüksek Yoðunluklu Polietilen (HDPE) seçildi. Malzeme tanýmlamasýndan sonra Moldflow yazýlýmýyla üç farklý dolum noktasý belirlendi. Bu aþamadan sonra yapýlacak tüm analiz çalýþmalarý bu dolum noktalarýnýn belirlenen kriterlere göre karþýlaþtýrmasý üzerinden yapýldý. Enjeksiyon ile üretiminde kalýplanabilirlik özelliklerini etkileyen malzemenin erime sýcaklýðý, kalýplama sýcaklýðý, enjeksiyon zamaný, tutma basýncý, tutma zamaný, soðuma zamaný gibi parametreler için uygun deðerler seçildi. Bu parametrelerle tasarlanan üç farklý enjeksiyon dolum noktasý için þiþe kulplarýnýn 3 boyutlu modellerine, Moldflow programý kullanýlarak Dolum Süresi, Dolum Basýncý Analizi, Sýcaklýk Analizi, Donmuþ Katman Analizi ve Birleþme Çizgisi Analizi sonuçlarý deðerlendirildi. Bu analizlerle, optimum olmayan parametreleri iyileþtirmek ve geliþtirmek adýna ürün tasarýmý ve kalýp tasarýmýnda yapýlacak deðiþiklikler için öngörüde bulunulmuþtur. Tek bir tasarýmda tüm kalýplanabilirlik parametrelerinin saðlanamadýðý literatürden ve üretim tecrübesinden bilinmektedir. Bu nedenle ön görülen üç adet tasarýmdan, taþýma yükünü belirlemek için kopma kuvveti ve kalýplamadaki optimum parametreler dikkate alýnarak son ikiye indirildi. Birinci tasarým için test edilen numuneler içerisinde en yüksek kopma kuvveti deðerine ulaþmýþ olsa da %12.1’lik aðýrlýk artýþý nedeniyle seri üretim için tercih edilmedi. Ýkinci tasarýmýnda ise, kulp gramajý %2.1 artarken, kopma kuvvetindeki deðer için %44.4 gibi bir artýþ saðlanmasý koþulu tasarýmýn onaylanmasýný gerektirdi.
Anahtar Kelimeler: Þiþe Kulp Kalýplanabilirlik Analizi, Enjeksiyon Dolum Noktasý Analizi, Plastik Akýþ Analizi
|
