Sismik taban yalýtýmlý binalarýn üstyapýlarý deprem yükü azaltma katsayýlarýna karþý daha hassastýr. Bu nedenle üstyapýdaki doðrusal olmayan davranýþýn sýnýrlandýrýlmasý amacýyla ASCE 7-16 üstyapý tasarým kuvvetlerini, tasarým deprem düzeyi (DBE) yerine maksimum deprem düzeyinde (MCE) belirlemektedir. Bu durum daha önce yapýlan sismik yalýtýmlý binalarýn üstyapý performanslarýnýn artýrýlmasý amacýyla iyileþtirilmesini ön plana çýkarmaktadýr. Bu çalýþmada üstyapý tasarým kuvveti ASCE 7-16 kriterlerini saðlamayan bir sismik yalýtýmlý binanýn diyagonal çelik elemanlarla iyileþtirilmesi verilmektedir. Bu amaçla belirlenen bir bölgenin farklý deprem düzeylerindeki spektral ivme talepleri Türkiye Deprem Tehlike Haritasý (TDTH) kullanýlarak belirlenmiþ ve üç boyutlu betonarme sismik taban yalýtýmlý bir bina tasarým deprem düzeyinde geometrik ortalama spektral ivme deðerleri göz önüne alýnarak tasarlanmýþtýr. Modelde sürtünmeli sarkaç yalýtým elemanlarý kullanýlmýþtýr ve sonra doðrusal olmayan model, kolon ve kiriþlerde rijitlik ve dayaným azalmasý göz önüne alýnarak oluþturulmuþtur. Oluþturulan model, MCE düzeyinde genlik ölçeklendirme yaklaþýmý ile ölçeklendirilmiþ 11 farklý yer hareketine maruz býrakýlarak göreli kat ötelenmeleri, kolon ve kiriþ dönmeleri elde edilmiþtir. Üstyapý performansýnýn artýrýlmasý amacýyla modele diyagonal çelik elemanlar eklenmiþ ve iyileþtirilen model ayný yer hareketlerine tekrar maruz býrakýlmýþtýr. Ýki modelin göreli kat ötelenmeleri, kolon ve kiriþ dönmeleri karþýlaþtýrýlmýþtýr. Ýyileþtirilen modelde göreli kat ötelenmeleri, kolon ve kiriþ dönmelerinin önemli ölçüde azaldýðý görülmüþ ancak artan üstyapý rijitliði nedeniyle yalýtým elemaný deplasmanlarýnýn da arttýðý gösterilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Sismik Taban Yalýtýmý, Üstyapý Tasarýmý, Doðrusal Olmayan Analiz
|
