Sanayi devrimi ve sonrasýndaki geliþmelerle birlikte nüfus artýþý, kentleþme, teknolojik geliþmeler gibi faaliyetlerle çevre sorunlarý hýzlanmýþ ve bu sorunlarýn gelecekte sebep olacaðý felaketlerin 1970’lerde fark edilmesiyle sürdürülebilirlik kapsamýnda bazý önlemler alýnmaya baþlanýlmýþtýr. Yaþanan çevre sorunlarýndan biri olan atýk üretimindeki en önemli payý yapýsal atýklar oluþturmaktadýr. Yapýsal atýklar, yapý malzemelerinin yaþam döngüsü sürecinin (hammadde edinim, üretim, taþýnma, depolanma, yapým, onarým ve yýkým gibi) çeþitli aþamalarýnda biçim deðiþtirmesiyle oluþmaktadýr. Bu atýklarýn tehlikeli ve tehlikesiz olarak ayýrýlmadan denetimsiz þekilde çevreye býrakýlmalarý; toprak, hava ve su üzerinde önemli tahribatlara sebep olmaktadýr. Yapýsal atýklarýn oluþturduðu olumsuz etkilerin önlenebilmesi için denetimli ve planlý yapýsal atýk yönetimi gerekmektedir. Çalýþmanýn amacý doðrultusunda yapýsal atýklarýn azaltýlabilmesi için yapý malzemelerin yaþam döngüsünün incelenmesi ve beton, ahþap, metal, plastik ve cam gibi yapý malzemeleri ve bu malzemelerden yapýlmýþ olan yapý elemanlarýnýn atýk yönetimi kapsamýnda yeniden kullanýmý ve geri dönüþtürülme þekilleri araþtýrýlmýþ ve atýk miktarýný azaltýlmasýný saðlayacak yöntemler çalýþmada verilmiþtir. Sonuç bölümünde yapý öncesi, yapý ve yapý sonrasý dönemlerde uygulanacak yapýsal atýk yönetimi ile atýk miktarýnýn azaltýlmasý, enerji ve malzeme korunumun saðlanmasý için çýkarýlan sonuçlar ve öneriler verilmiþtir. Çalýþma ile genel olarak yapýsal atýk yönetimi konusunda farkýndalýðýn artýrýlmasý hedeflenmektedir. Bu doðrultuda çalýþmanýn, atýk yönetimi bina yýkýmýndan önce tasarým aþamasýnda öngörülecek planlama bilincinin oluþturulmasý, yapýda uygulanacak bakým ve onarýmlarla yapý malzemelerinin etkin kullaným bilincinin arttýrýlmasý, yapý sonrasý dönemde çalýþacak uzmanlarýn yetiþtirilmesi ve döküm ve bertaraf iþlemleri sýrasýnda kontrollerin yapýlmasý konularýnda katký saðlayacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yapýsal atýk, Yapý malzemesi, Sürdürülebilirlik, Geri dönüþüm, Yeniden kullaným
|
