Derin çekme kalýplarý baþta mutfak eþyalarý olmak üzere otomotiv, havacýlýk ve denizcilik gibi birçok sanayi sektöründe, yoðun bir þekilde kullanýlmaktadýr. Bu yoðun ihtiyaca raðmen imalat sýrasýnda iþlem ile ilgili birçok problem mevcuttur. Bu problemlere, çekilen kabýn cidar kalýnlýklarýnýn heterojen bir yapýya sahip olmasý, çekme sýrasýnda meydana gelen yýrtýlmalar örnek verilebilir. Bu çalýþmada, DKP37 çelik sac malzemesi kullanýlarak küresel kaplarda açýlý derin çekme kalýplarýnda þekillendirilmesinde, kalýp/baský plakasý açýsý ve kalýp radyüsünün, limit çekme oraný ve kap et kalýnlýklarý üzerindeki etkileri deneysel ve bulanýk mantýk yöntemleri ile sayýsal olarak araþtýrýlmýþtýr. Matris/baský plakasý yüzeylerine farklý açýlar, matris iç çap köþelerine de farklý radyüsler verilmiþtir. Bulanýk mantýk yönteminde, giriþ ve çýkýþ deðiþkenleri çok az, orta ve yüksek düzeylerde olacak þekilde üyelik dereceleri ile tanýmlanmýþtýr. Araþtýrmada bulanýk mantýk ile klasik mantýðýn var olmasý veya yok olmasý gibi birbiri ile çeliþen ikili kavramlar yerine çok az, az, orta ve yüksek düzeyler gibi ara kavramlar ile tanýmlanmýþtýr. Her deðere, bu kümeler içinde, bir üyelik derecesi verilmiþtir. Gerçek veriler ve sonuçlar ile daha iyi baðdaþan en uygun bir mantýk oluþturulmasý amaçlanmýþtýr. Bulanýk mantýk yöntemi ile elde edilen veriler, elde edilen deneysel sonuçlar ile karþýlaþtýrýlarak yapýlan çalýþmanýn performansý analiz edilmiþtir. Sonuç olarak, deneysel çalýþmadan elde edilen sonuçlar ile bulanýk mantýk yöntemi ile elde edilen verilerinin en uyumlu olduðu þartlarda limit çekme oraný ve cidar kalýnlýðý üzerinde en etkili olan parametreler tespit edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Kare Kesitli Kaplar, Bulanýk Mantýk, Derin Çekme
|
