Canlýlýðýn temel ihtiyaçlarýndan biri barýnma ihtiyacýdýr. Barýnma ihtiyacýnýn doða kaynaklý afetler sonrasýnda mevcut yapýlý çevrenin tahribatý veya önlem olarak kullanýlamaz oluþu; geçici konut üretim ihtiyacýný oluþturmaktadýr. Türkiye’de en çok meydana gelen ve yýkýcý etkisi en fazla olan doða kaynaklý afet depremdir. Deprem sonrasý geçici konutlar içerisinde acil olan barýnma, korunma, mahremiyet, beslenme, su vb. gibi konfor koþullarýnýn kalýcý konut üretimine kadar afetzedelere temin edilen konut tipidir. Geçici konut üretimlerinde sýklýkla karþýlaþýlan sorunlar konut alanlarýnýn, yapým sistemlerinin ve malzemenin seçimi, tedarik zincir yönetimi, yüklenici seçimleri, ihale ve sözleþme süreçlerinin yönetimi son olarak konut söküm aþamalarýnda gerçekleþmektedir. Deprem sonrasý psikolojik, fiziksel tahribatlarýn ve üretim sorunlarýnýn çözümü, süreç öncesi afet planlamalarýn yapýlmasý, süreç boyunca bilgi ve iletiþimin uygun þekilde gerçekleþtirilmesiyle mümkündür. Çalýþma deprem sonrasý geçici konut üretim süreçlerinin dijital ortamlarda hýzlandýrýlmasý, karar vericiler arasýnda bilgi ve iletiþimin doðru þekilde saðlanmasý adýna kullanýlan teknolojileri konu edinmektedir.
Deprem bölgesi olan ülkemizde geçici konut üretim süreçlerinin geçmiþte deneyimlediðimiz baþarýsýz tecrübeler, bu alanda yapýlacak çalýþmalarýn önemini arttýrmýþtýr. Bu alanda kullanýlan baþlýca teknolojiler olan nesnelerin interneti (sensörler, bulut teknolojileri), yapay zeka teknolojisi, blok zinciri ve akýllý sözleþmeler ile deprem sonrasý süreçlerin iyileþtirilmesi ele alýnmýþtýr. Çalýþmanýn ilk aþamasýnda Türkiye’de gerçekleþen geçmiþ geçici konut üretim süreçleri ve uygulamalarý ele alýnarak temel sorunlar saptanmýþtýr. Ýkinci aþamada günümüz teknolojilerle üretim süreçlerinin otomasyonlu hale getirilmesi, sorunlarýn iyileþtirilmesi ve örnek uygulamalara deðinilmektedir. Günümüzde kullanýlan teknolojilerin deprem sonrasý geçici konut üretimlerine yenilikçi katkýsýndan bahsedilerek çalýþma sonlandýrýlmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Geçici konut, nesnelerin interneti, yapay zeka, blok zinciri
|