Keywords:

Öz: Giriş: Dumlupınar Üniversitesi Evliya Çelebi Yerleşkesi ile şehir merkezi arasında ulaşım 1996 yılından beri otobüs taşımacılığı ile yapılmaktadır. Şehir merkezinden yaklaşık 10 km dışarıda yer alan yerleşkenin yakınında yer alan ve çoğunluğunu personel ve öğrencinin kullandığı küçük bir konut alanından başka trafik çekim merkezi bulunmamaktadır. Yani, Evliya Çelebi yerleşkesi yaklaşık 50 bin öğrencisi ve 2000’in üzerinde personeli ile tek trafik çekim merkezi durumundadır. Yerleşkede, öğrenci yurtları ve ayrıca bir ilköğretim okulu da bulunmaktadır. Evliya Çelebi Yerleşkesi ile şehir merkezi arasındaki ulaşım yaklaşık 18 yıldır öğrenci ve personel için hep sorun oluşturmakta ve zaman zaman da öğrencilerin tepki gösterdiği eylemlere dönüşmektedir. Bu çalışmada, sorunun nedenleri belirlenmektedir. Üniversite yerleşkeleri ile şehir merkezleri arasındaki toplu taşıma, öğrenci sayısı fazla ve şehir merkezinden uzak olan pek çok üniversitenin de sorunu olduğu bilinmektedir. Amaç: Bu çalışmanın amacı; öğrencilerin ve personelin yıllardır sorun olarak gördükleri ve daha önce üzerinde çalışma yapılmayan Dumlupınar Üniversitesi Evliya Çelebi Yerleşkesi ile şehir merkezi arasındaki toplu taşıma planlaması için gerekli verileri oluşturmaktır. Ayrıca, yerleşkeye yolcu taşıyan otobüslerin taşıdıkları yolcu miktarı, taşıma frekansı ve yolculuk dağılımı, durak sıklığı ve dağılımı gibi verileri de elde etmektir. Kapsam: Dumlupınar Üniversitesi Evliya Çelebi yerleşkesi ile şehir merkezi arasında kullanılmakta olan toplu taşıma hatlarının güzergahlarında otobüs içi sayım ve ölçüm çalışmasını içermektedir. Sınırlıklar: Dumlupınar Üniversitesi Yerleşkesine, şehir merkezinden ulaşım sağlayan dört tane otobüs hattı bulunmaktadır. Bu hatlarda 30 Kasım ile 17 Aralık 2015 tarihlerinde, üç haftalık sayım çalışması yapılmıştır. Sayım çalışmasında ihtiyaç duyulan kişi sayısındaki kısıt nedeniyle sayımlar; sabah ve öğleden sonra pik saatlerde 2 saat olacak şekilde yapılmıştır. Yöntem: Çalışılan dört hatta sabah ve öğleden sonra pik saatlerde her otobüs içerisinde 2 öğrenci ile binen-inen yolcu sayımı, duraklar arası geçen süre ve mesafe ölçümü yapılmıştır. Elde edilen veriler excel ortamında değerlendirilmektedir. Bulgular: Dumlupınar Üniversitesi Yerleşkesine, şehir merkezinden ulaşım sağlayan dört tane otobüs hattı bulunmaktadır. Bunlar; 7, 7A, 7B ve A1 hatlarıdır. Yerleşkeye gelen 7 numaralı otobüs hattına ait sabah ve öğleden sonra pik saatteki yolcu sayım değerleri incelendiğinde; 7 numaralı otobüs, ilk duraktan yolcularının hemen hemen tamamını alarak yerleşkeye gelmektedir. Şehir merkezinden hareket ederek yerleşkeye geldiği için tamamına yakınını öğrenciler oluşturmaktadır. İlk duraktan dolarak hareket ettiği için çok sık aralıklarla hareket etmesine rağmen sonraki duraklardan yolcu alamamaktadır ve ara duraklarda inen yolcu yok denilebilecek kadar azdır. Merkezden yerleşkeye gelen en kısa güzergaha sahiptir ve ayrıca dolu kalktığı için en kısa sürede gelen otobüs hattıdır. Bu hat pik saatlerde yerleşkeye ortalama 600 yolcu/sa taşımaktadır. 7A numaralı otobüs, otogardan hareket etmekte ve daha sonrasında ise 7 hattı ile aynı güzergahı kullanmaktadır. Bu nedenle 7 hattı ile aynı veri özelliklerini taşımaktadır ancak kalkış sıklığı 15 dakikadır. Yolcularının tamamına yakınını öğrenciler oluşturmaktadır. Merkezden yerleşkeye gelen kısa güzergaha sahiptir. Bu hat pik saatlerde ortalama 15 dakikada bir hareket etmekte ve yerleşkeye ortalama 300 yolcu/sa taşımaktadır. 7B numaralı otobüs hattının güzergah uzunluğu 18560 metre ve hareket sıklığı pik saatlerde 3-4 dakika olarak ölçülmüştür. Bu hat pik saatlerde yerleşkeye ortalama 250 yolcu/sa taşımaktadır. A1 numaralı otobüs hattının güzergah uzunluğu 17170 metre ve hareket sıklığı pik saatlerde 3-4 dakika olarak ölçülmüştür. Bu hat pik saatlerde yerleşkeye ortalama 570 yolcu/sa taşımaktadır. Yüksek Öğretim Yurtlar Müdürlüğüne ait yurt önünde durağın olması nedeniyle yerleşkeye en fazla öğrenci taşıyan hatlardan biri durumundadır. Sonuç: Kütahya şehir merkezinden Dumlupınar Üniversitesi Evliya Çelebi Yerleşkesine, tamamınına yakınını öğrencilerin oluşturduğu yolcu sayısı sabah pik saatte ortalama 1600 yol/sa öğleden sonra ise ortalama 1000 yol/sa olarak ölçülmüştür. Yerleşkeye gelen hatlar için yapılan toplu taşıma etüdünden elde edilen diğer bulgularda şu şekilde değerlendirilmektedir: Öğrenciler çoğunlukla Atatürk ve Adnan Menderes Bulvarı civarındaki duraklardan binmektedirler. Ancak otobüslerin dolu olması onları ilk durağa gitmeye yönlendirmektedir. Özellikle 7 numaralı hat çok sık aralıklarla hareket etmesine rağmen dolarak kalktığı için sonraki duraklardan yolcu alamamktadır bu da Adnan Menderes Bulvarında bekleyen öğrencileri mağdur etmektedir. Otobüslerin hareket sıklıklarında değil ancak güzergahın uzun olması (yaklaşık 19 km) Yerleşkeye ulaşım süresini artırmaktadır, örneğin Kredi Yurtlar Kurumundan yerleşkeye geliş süresi ortalama 45-50 dakika olarak ölçülmüştür. Otobüsler her nekadar sık aralıkla hareket etseler de duraklarda bulunma dakikliğine uymadıkları için bu durum sorun oluşturmaktadır. Yapılan sayımlar ve çalışma süresince Otobüs Şöförlerinin büyük çoğunluğunun çözüm ve işbirliği için yapıcı davrandığı ve işbirliğine hazır olduğu gözlemlenmiştir. Ancak az da olsa bazı otobüs sürücülerinin yolcular ile iletişim sıkıntısı yaşaması da sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Anahtar Kelimeler : Toplu Taşıma, Trafik Sayımı

Anahtar Kelimeler: Toplu Taşıma, Trafik Sayımı, Planlama