Botanik bahçeleri; bitkilerin bir araya toplanýp etiketlendiði, nesli tehlike altýnda bulunan bitki türlerinin tespit edildiði, korunduðu, tanýtýldýðý ve bitkiler konusunda araþtýrmalarýn yapýldýðý, bulunduðu kent, bölge veya ülkeye prestij kazandýran bir nevi canlý bitki müzeleridir. Botanik bahçeleri ayný zamanda eðitim, öðretim, turizm, eðlenme ve rekreasyon alanlarý olarak toplumun her kesimine hitap etmekte ve yaþam boyu öðrenmeye de katký saðlamaktadýr. Botanik bahçelerinin kullanýcýlarý her yaþtan çocuk, genç, yaþlý, farklý duyusal yeterliliklere sahip kadýn ya da erkek; hamile, bebek arabalý ya da çocuklu aileler ve turistler gibi oldukça geniþ bir çeþitlilik sunmaktadýr. Botanik bahçeleri nitelikli ve evrensel standartlarda tasarlanmýþ olmalarýnýn yaný sýra olabildiðince tüm kullanýcýlarýn ihtiyaçlarýna cevap verebilecek biçimde tasarlanmalýdýr. Burada alana ulaþým ve botanik bahçe içerisindeki yaya eriþilebilirliði hedeflenen amaçlarý yerine getirmede, iþlevlerin birbirine baðlanmasýnda ve kullanýcýlarýn memnuniyetlerini arttýrmada önem taþýmaktadýr.
Trabzon Çamoba Botanik Parký Karadeniz’in ilk botanik parký olarak 2018 yýlýnda açýlmýþtýr. Çeþitli kullaným olanaklarý sunan parkýn kentliye, kent ve bölgeye yapacaðý olumlu katký aþikârdýr. Ancak tüm kullanýcýlara eþit olanaklarla kullaným imkâný sunmasý gereken parkýn özellikle eriþilebilirlik konusunda sorunlarý bulunmaktadýr. Buradan hareketle çalýþma, Çamoba Botanik Parký’nýn eriþilebilirliðini herkes için kullaným baðlamýnda ve ulusal ve uluslararasý kýlavuz ve standartlar çerçevesinde irdelemeyi ve sorunlu düzenlemeler için çözüm önerileri sunmayý hedeflemektedir. Çalýþmanýn yöntemi, alanda yer alan giriþler, yaya yollarý, merdiven, rampalar, donatý elemanlarý gibi öðelerin nicel verilerinin yerinde ölçülmesi, kullanýcý ve kullaným gözlemleri ve fotoðraflamaya dayanmaktadýr. Çalýþmanýn sonuçlarýnýn parkýn kullaným durumuna, kullaným süresine, eðitim, öðretim, turizm gibi amaçlarýn herkes için ulaþýlabilir olmasýna ve kullanýcý memnuniyetine katký yapmasý beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Botanik Park, Eriþilebilirlik, Kullanýlabilirlik, Kullanýcý Çeþitliliði
|