Yeryüzü sahip olduðu farklý iklim ve coðrafik özellikler nedeniyle çok çeþitli doðal ekosistemlere sahiptir. Ancak günümüzde bu doðal ekosistemler geliþen teknoloji, sanayileþme, yoðun nüfus artýþý ve kentleþmenin baskýsý altýndadýr. Özellikle kentlerdeki hýzlý nüfus artýþýnýn sebep olduðu yoðun yapýlaþma, doðal kaynaklarýn onarýlamayacak biçimde yok olmasýna neden olmaktadýr. Bunun sonucunda çevresel sorunlar ile birlikte canlý ölümleri ortaya çýkmaktadýr. Türkiye’de son yýllarda geliþen teknoloji, nüfus artýþý ve dýþ göçlere baðlý olarak arazi örtüsü ve arazi kullanýmýnda (AÖ/AK) büyük deðiþiklikler yaþayan ülkelerden biridir. Bu deðiþimin sonucu olarak ülkemizde doðal alanlar, meralar, biyoçeþitlilik, tarým ve orman alanlarý büyük ölçüde zarar görmektedir. Ülkemizde, AÖ/AK deðiþikliklerin etkilerinin tespit edilmesi ve bu alanlarýn gelecekte nasýl kullanabileceklerinin ve korunabileceklerinin ortaya konulmasý sürdürülebilir bir gelecek için zorunlu bir ihtiyaçtýr. Bu nedenle, süregelen alan kullaným sisteminin yeniden düzenlenebilmesi için geçmiþten günümüze AÖ/AK deðiþimlerinin analiz edilerek AÖ/AK tipleri arasýndaki rekabet dinamikleri ile gelecekte de etkin olacaðý düþünülen kullanýmlarýn belirlenmesi ve doðal potansiyele uygun alan kullaným planlarýnýn bu veriler doðrultusunda oluþturulmasý gerekmektedir. Bu nedenle çalýþmamýzýn ana amacýný çeþitli verileri kullanarak Türkiye’deki AÖ/AK deðiþiminin nedenleri ve sonuçlarý oluþturmaktadýr. Bu amaçla çalýþmada ülkemizde bu konu ile ilgili daha önceki yýllarda yapýlmýþ olan çalýþmalar deðerlendirilerek Türkiye’de AÖ/AK deðiþimlerinin nedenleri ve sonuçlarý incelenmiþ ve bu konuda alýnmasý gereken önlemler hakkýnda bilgiler verilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: sürdürülebilirlik, deðiþim, arazi örtüsü ve arazi kullanýmý, Türkiye
|