Denizcilik faaliyetlerinin önemli bir bölümünü oluþturan gemi inþa sanayi, üretim ve montaj sahasý çok büyük olup iþçiliðe de o derece ihtiyaç duyulan bir alandýr. Dünya ticaret hacminin yaklaþýk %95’inin deniz yolu taþýmacýlýðýyla yapýlýyor olmasý, ekonomik olarak bakýldýðýnda karayolu taþýmacýlýðýna göre ortalama 6,5 kez demiryolu taþýmacýlýðýna göre ise 3,5 kez daha ekonomik olmasý ayrýca çok büyük miktardaki yüklerin, bir seferde güvenli olarak taþýnmasý gemi inþa sanayinin önemini açýklamaktadýr.
Bu çalýþmada; Türkiye’de gemi inþa sanayisinin son 20 yýldaki süreçleri teknik-teknolojik ve ekonomik olarak irdelenmesini içermektedir. Türk gemi inþa sanayi devlet arþivi, literatür, tez çalýþmalarý, yerli tersanelere ait istatistikler, kitaplar ve dergiler incelenmiþ olup; Ýhracat, istihdam ve teslim edilen adet-tonaj rakamlarý ele alýnmýþtýr. Elde edilen bilgiler doðrultusunda sektörün geliþimi ve krizin bu geliþmeye olan etkileri saptanmýþtýr. Kriz sonrasý sipariþ bazýnda yaþanan gerilemeye karþýn uzmanlýk gerektiren yüksek karmaþýk yapýlý (spesifik) gemilere ve müþteri isteðine özel yani katma deðeri yüksek gemilere yoðunlaþýlmýþtýr. Böylelikle üretim miktarýndaki düþüþe raðmen ihracat deðerlerini 800 milyon$ üzerinde bir deðere tutunmayý baþarmýþtýr. Türk gemi inþa sanayii, özellikle küçük ve orta tonajlý kimyasal tanker inþasýnda dünya çapýmda bir marka olmuþ, uzun yýllar tanker sipariþi alan ülkeler sýralamasýnda 3.sýraya kadar yükselmiþtir. Tersanelerimiz kimyasal tanker inþaatýnda edindiði uzmanlýkla birlikte, LPG, LNG, Ro-Ro, offshore gemisi, yolcu gemisi, açýk deniz balýkçý gemisi, römorkör vb. yüksek katma deðerli gemilerin inþaatýna da önemli bir yol kat etmiþtir. Uzmanlaþtýðý ve Ar-Ge’ye dayalý yenilikçi yaklaþýmý ile sadece dünyanýn önemli gemi sanayilerinden biri olmakla kalmayýp, özellikle Avrupa Gemi Ýnþa Sanayi’nin en önemli paydaþý durumuna gelmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Gemi Ýnþa, Spesifik Gemi Ýnþa, Türkiye'deki Gemi Ýnþa Ar-Ge Yapýsý
|
