Kültürel mirasýn korunmasýna iliþkin geliþtirilen uluslararasý kuramsal tartýþmalarýn gündemine giren güncel konulardan biri modern mimarlýk ürünlerinin korunmasý olgusudur. 1980’lerin sonundan itibaren DOCOMOMO, UNESCO, ICOMOS ve Avrupa Konseyi gibi uluslararasý örgütler tarafýndan geliþtirilen yaklaþýmlar ýþýðýnda modern mimarlýk akýmýný temsil ettiði kabul edilen pekçok kamusal, sosyal, kültürel, eðitim ve konut iþlevine sahip yapý örnekleri, ulaþým yapýlarý, yerleþke ölçeðinde tasarlanan lojman yerleþimleri, bir kýsmý sanayi mirasý kapsamýnda da deðerlendirilen sanayi üretim alanlarý korunmasý gerekli kültürel miras kapsamýna alýnmaya baþlanmýþtýr. Günümüzde modern mimarlýk mirasýnýn korunmasýna yönelik teknik, sosyal, ekonomik ve yasal ilkeler tartýþýlmaya devam etmekte, farklý ülkelerde farklý yaklaþýmlar geliþtirilmektedir. Modern mimarlýk mirasý ürünlerinin önemli çoðunluðunun dönemin yaygýn yapým sistemi olan betonarme yapým tekniði ile inþa edilmiþ olmalarý; kimi örneklerde petrokimya bazlý yapý malzemelerinin kullanýlmýþ olmasý gibi sebeplerle, bu yapýlarýn korunmasýna yönelik geliþtirilecek yöntemsel ve ilkesel yaklaþýmlarý, kültürel mirasýn diðer alanlarýndan daha farklý kýlmaktadýr. Diðer taraftan kentsel planlama ve dönüþüm yaklaþýmlarýna iliþkin geliþtirilen politikalar, mimarlýk mirasý potansiyeli olan birçok yapýnýn koruma altýna alýnamadan yýkýlmasýna sebep olmakatdýr. Bu bildirinin amacý, Türkiye’de modern mimarlýk mirasýnýn korunmasýnda yapým sistemlerinden kaynaklanan sorunlarýn tanýmlanmasý ve geliþtirilen yaklaþýmlarýn mevcut yasal mevzuat baðlamýnda deðerlendirilmesidir. Bu kapsamda, Mersin’den örneklem araþtýrma için seçilen 1950-80 dönemi çok katlý konut yapýlarý üzerine gerçekleþtirilen araþtýrma sonuçlarý; yapýsal riskler ve özgünlük (authenticity) ilkeleri baðlamýnda tartýþýlmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Modern Mimarlýk, Kültürel Miras, Yapým, Özgünlük, Koruma
|