Yangýnlar, canlýlarýn, çevrenin, kentlerin ve yapýlarýn tarihsel süreç içerisinde birçok defa zarar görmesine neden olmuþlardýr. Oluþum sýkýlýðý ve verdiði zararlar göz önüne alýndýðýnda en büyük afetlerin baþýnda gelen yangýnlar için alýnmasý gereken ilk önlem yangýnýn çýkmasýnýn engellenmesidir. Özellikle kültür varlýklarý olan geleneksel yapýlarda risk haritalarýnýn oluþturularak yangýnýn çýkmasýný engellemeye yönelik önlemler alýnmasý sadece can kaybýnýn deðil ayný zamanda yapýnýn özgün niteliklerinin korunmasý açýsýndan da önemlidir. Ancak yangýn çýkmasý durumunda can kaybý olmamasý için yapýlarýn en kýsa sürede tahliye edilmesi gerekmektedir. Ulusal ve uluslararasý yönetmelikler de yangýn korunumuna yönelik farklý yaklaþýmlar bulunmaktadýr. Ülkemizde tarihi yapýlarýn yangýndan korunmasý hakkýnda ayrý bir yönetmelik olmamakla birlikte mevcut yönetmeliðin on birinci bölümünde bilgiler bulunmaktadýr. Ancak yönetmelikte tarihi yapýlarýn tahliye süresi ile ilgili bir kriter yer almamaktadýr. Çalýþmada geleneksel yapýlarýn kullanýcý sayýsýna baðlý tahliye süreleri Malatya Yeni Cami üzerinden tespit edilmiþtir. Bunun için yeni yapýlarda, literatürde sýk olarak deðerlendirilen ve verilerine güvenilen Pathfinder programý kullanýlmýþtýr. Uluslararasý literatürde en fazla 2,5 dakika olarak belirlenen tahliye süresinin cami özelinde saðlanýp saðlanmadýðý kontrol edilerek camiyi ayný anda kullanabilecek kiþi sayýsýnýn belirlenmesi amaçlanmaktadýr. Geleneksel yapýlarýn özgün durumlarýnýn korunmasý amacýyla yeni kapýlarýn açýlmasý mümkün olmadýðý için kullanýcý sayýsýnda, tahliye süresi göz önüne alýnarak, kýsýtlama yapýlmasý gerekip gerekmediði belirlenmiþtir. Devamýnda yapýlacak çalýþmalar ile özellikle toplanma amaçlý olarak kullanýlan ve/veya yüksek kullanýcý kapasitesine sahip yapýlarýn tahliye süreleri deðerlendirilerek kullanýcý sayýsýna karar verilebilecektir.
Anahtar Kelimeler: Yangýn, Tarihi Yapýlar, Tahliye Simülasyonu, Pathfinder, Malatya
|
