Öz: Yaratýcý Problem Çözme Teorisi, TRIZ, 1946 yýlýnda Sovyet Donanmasý’nýn patent ofisinde çalýþan Genrich Altshuller isimli Rus mühendis tarafýndan geliþtirilmiþ bir teoridir. Altshuller, yaratýcý problemlere ve nasýl çözüldüklerine bakmak için patentleri incelemiþ ve bunlardan 40.000 tanesinin bir þekilde yaratýcý çözümlere sahip olduðunu; geri kalanlarýn daha önceden bilinen bir fikrin ya da kavramýn yeni bir þekilde kullanýlmasýný temsil ettiðini ortaya koymuþtur. TRIZ, deneme-yanýlma gibi klasik problem çözme yöntemlerinin neden olduðu zaman ve kaynak kayýplarýnýn önüne geçen; çeliþkiler matrisi, buluþ prensipleri, madde-alan analizi..vb gibi çok sayýda problem çözme aracý içeren sistematik bir yöntemdir.
Bu çalýþmada TRIZ ve TRIZ’in saðladýðý araçlarla ambulanslar için sedye tasarýmý yapýldý. Ülkemizde kullanýlan ambulanslarda 4 farklý sedye yer almaktadýr. Bunlar; vakum sedye, faraþ sedye, kombinasyon sedye ve ana sedyedir. Ancak, mevcut sedyelerin hiçbiri acil doðum vakalarý için uygun deðildir. Doðum vakalarý için ayrý bir sedyenin ambulans içerisine yerleþtirilmesi ambulans hacmini azaltmaktadýr. Dolayýsýyla problem teþkil etmektedir. Ýstatistikler incelendiðinde acil doðum vakalarýnýn %5’i ambulans içinde gerçekleþmektedir. Bu yüzden acil doðum vakalarý için ambulans içinde doðuma uygun bir sedyenin bulunmasý çok önemlidir.
Bu problemi çözmek için ambulans ana sedyeleri, acil doðum vakalarýnda, gerekli iþlevleri saðlayacak þekilde Yaratýcý Problem Çözme Teorisi (TRIZ) ile iyileþtirilmiþtir. Çözümde, TRIZ’ýn yaratýcý çözüm araçlarýndan Çeliþkiler Matrisi ve Buluþ Prensipleri kullanýlmýþtýr. Ýyileþtirilmek istenen çok yönlülük ve uyum özelliðine karþýlýk, ambulans hacminin azalmasý çeliþkisinin oluþtuðu belirlenmiþtir. Çeliþkiler matrisi, iyileþtirmek istenen özellik ve oluþan çeliþkiye göre; çözümde kullanýlacak buluþ prensiplerini vermiþtir. Buluþ prensiplerinin gösterdiði çözüm yollarý incelenerek, ambulans ana sedyeleri için portatif doðum sedyesi eklentisi tasarlanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: TRIZ, Ýnovasyon, Yaratýcýlýk, Problem Çözme, Sedye, Ambulans
|
