Alüminyum ve alaþýmlarý, özellikle aðýrlýk azaltmanýn son derece önemli olduðu havacýlýk, savunma ve otomotiv endüstrisinde yüksek kullaným oranýna sahiptir. Yüksek basýnçlý döküm, otomasyon ve seri üretime uygunluðu açýsýndan alüminyum alaþýmlarýnýn dökümünde sýkça kullanýlan bir üretim yöntemidir. Yüksek basýnçlý döküm yöntemiyle üretilen alüminyum alaþýmlý parçalar genellikle, ergimiþ metalin kalýp boþluðuna hýzlý bir þekilde enjekte edilmesi sýrasýnda sýkýþan gaz nedeniyle farklý seviyelerde gaz porozitesi içermektedir. Ýlgili sektörlerde müþteri taleplerinin sürekli artmasý ve güvenilirlik beklentileri nedeniyle, porozite seviyeleri sistem parçalarý için daha kritik bir gereklilik haline gelmektedir. Kalýp tasarýmý ve proses parametrelerinin optimize edilmesi, kalýp boþluðundan havanýn ve gazýn tahliyesini kolaylaþtýrarak gaz porozitesini azaltmada önemli rol oynamaktadýr. Basýnçlý döküm iþlemlerinde kullanýlan ventil (gaz atma) sistemlerinin tasarým optimizasyonu hem ürün kalitesini hem de proses verimliliðini artýrmaktadýr. Bu çalýþmada, yüksek basýnçlý döküm yönteminde, 80 mm2 ve 120 mm2 kesit alanýna sahip iki farklý gaz atma sisteminin performansý incelenmiþtir. Farklý gaz atma kesit alanlarýna sahip iki sistemde yapýlacak deneme çalýþmalarý için AlSi10Mg(Fe) alaþýmýna sahip otomotiv parçasý seçilmiþtir. Farklý gaz atma kesit alanlarýnýn döküm parçalar üzerindeki etkisini incelemek amacýyla bilgisayarlý tomografi (CT) ve taramalý elektron mikroskop (SEM) teknikleri kullanýlmýþtýr. Deneysel çalýþmalar sonucunda; gaz atma kesit alanýnýn artmasýyla gaz porozite seviyesinin azaldýðý ve döküm parça kalitesini artýrdýðý gözlemlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Porozite, Yüksek Basýnçlý Döküm, Gaz atma sistemi,
|
