Bu çalışmanın amacı Plantago Major bitkisinden elde edilen ekstraktın lipozomun yapılarıyla enkapsülasyonu sonucu oluşan formülasyonun kimyasal karakterizasyonunu ve sitotoksik etkilerini değerlendirmektir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünyada 339 milyon kişinin astım hastası olduğu tahmin edilmektedir. Astım hastalığı, akciğerde mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının daralması sonucunda ortaya çıkan bir akciğer hastalığıdır. Astım ; nefes darlığı ,hırıltı/hışıltı ve ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük, gibi belirtiler vermektedir. Astımı tetikleyen faktörler arasında korku,öfke, heyecan, ani sevinç gibi duygusal değişimler ile soğuk hava, toz ,duman,sigara , hava koşulları, polen ve tüy yer almaktadır. Lipozomlar ise toksik olmayan, kararlı, suda ve yağda çözünen etkin maddeleri içeren,biyouyumlu bir fosfolipit yapısında olup antikanser ilaç tasarımında, gen aktarımında, aşı formülasyonunda, yara iyileşmesinde ve ilaç taşıyıcı sistemlerde kullanılmaktadır. Plantago Major bitkisi, Türkiye’de solunum yolları tedavisinde sıklıkla kullanılan yaygın bir bitki türüdür. Öksürük, nefes darlığı ve bronşit tedavisinde, göğsü yumuşatma etkisine sahiptir. Çalışmada Plantago Major bitkisinden ekstrakt elde edilmiştir. Ardından ince film hidrasyon yöntemi ile lipozomlar üretilmiştir. Lipozomların kimyasal karakterizasyonları morfolojik karakterizasyonu ve sitotoksite testleri yapılmıştır. Ekstrakt yüklü lipozom formülasyonu SEM ile karakterize edilmiştir. Sitotoksite testleri ile Trakea hücrelerindeki sitotoksik etkileri incelenmiştir Bu çalışmada belirlenen bir nokta ise lipozomun tek başına sitotoksik etkisinin bulunmamasıdır. Bu çalışmanın sonucuna göre; boş lipozomların ortalama boyutunun 99,12±24 nm iken sinir otu yüklü lipozomlarının 105,7±14 nm olduğu belirlenmiştir. Lipozomların size analiz sonuçlarına göre ortalama boyut (148,4) ve PDI ( 0,38) değerleri saptanmıştır. Lipozomların yüzey yükü ise -37,2 mV olarak ölçülmüştür. Sinir otu yüklü lipozomun sitotoksisite testi ( 100 µg/mL, 50 µg/mL , 25 µg/mL ,12,5 µg/mL 6,25 µg/mL konsantrasyonlarında uygulanmıştır.) yapılmıştır. En yüksek konsantrasyon olan 100 µg/mL’ de 56,47±2,6 ve en düşük konsantrasyon olan 6,25 µg/mL’ de 99,68 ±2,5 sonuçları bulunmuştur ve analizler devam etmektedir. ORCID NO: 0000-0002-1835-8911

Anahtar Kelimeler: Plantago Major, lipozom, enkapsülasyon, sitotoksisite, MTT,Apoptoz nekroz

Keywords: