Afetler sonucunda, aniden ortaya çıkan konut ihtiyacına hazırlıklı olmanın önemi büyüktür. Bu sürece hazırlıksız yakalanıldığında, afetzedelerin kalıcı konutlarına yerleşme süresi uzamaktadır. Afetzedelerin hemen ev sahibi olabilmesi için devlet ve çeşitli yardım kuruluşları görev almaktadır. Bu hızlı konut üretimi sonucunda, tek tipleşmiş konut alanları ortaya çıkmakta ve kullanıcıların yerleşime aidiyet hisleri azalmaktadır. Katılımcı yaklaşım, bu sorunların çözümlenmesi ve kullanıcı ihtiyaçlarının konutlara yansıtılabilmesi için öne çıkan yöntemlerden birisidir. Çalışmanın amacı, depremler sonrasında kalıcı konutların üretiminde yürütülen katılımcı süreçlerin yöntem ve paydaşlar açısından araştırılmasıdır. Bu çerçevede, Marmara Bölgesi’nde 1999 yılında gerçekleşen iki deprem sonrasında Düzce’de kullanıcı katılımı ile gerçekleştirilen kalıcı konut projeleri incelenmiştir. Düzce ilinde depremde evlerini kaybeden afetzedeler için Beyciler Evleri, Beyköy Umut Evleri ve Gölyaka İmece Evleri katılımcı yaklaşımlarla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında projelerin tasarım ve yapım süreçleri incelenmiş, projelerde izlenen katılım yöntemleri, afetzedelerin sürece nasıl dahil oldukları ve sürecin yönetim şekli irdelenmiştir. Çalışmada, konu ile ilgili literatür araştırmasının yapılması, afet sonrası katılımcı konut üretimi projelerinin incelenmesi, proje alanlarının ziyareti ve konutlarda yaşayanların yanı sıra projelerde görev almış paydaşlarla derinlemesine görüşmeler yapılması yöntem olarak belirlenmiştir. Literatür çalışması, proje ziyaretleri ve görüşmelerden elde edilen bilgiler ışığında projelerde yürütülen katılımcı süreçler değerlendirilmiştir. Aynı ilde bulunan fakat farklı katılım yöntemleriyle gerçekleştiği anlaşılan üç konut projesinden elde edilen bilgiler tablolaştırılarak projelerin süreçleri ile ilgili farklılık ve benzerlikler ortaya çıkartılmış, katılım süreçlerinin daha anlaşılır okunması sağlanmıştır. Elde edilen bilgilerle ülkemizde sürekli meydana gelen depremler sonrasında katılımcı yöntemler kullanılarak kalıcı konutların üretilmesi süreçlerinde dikkat edilmesi gereken noktaların belirlenmesi ve uygulama için bir yöntem önerisi geliştirilmesi hedeflenmektedir. ORCID NO: 0000-0002-5377-0055
Anahtar Kelimeler: Katılımcı Tasarım, Kullanıcı Katılımı, Afet Sonrası Konutlar, Afet, Düzce.
|
