Bitkilerin tüm gelişim evresi boyunca toprak ve mikroorganizmalar arasında bir işbirliği vardır. Bu ilişki, rizosferdeki mikrobik topluluğun, bitkiler ile etkileşimine dayanır. Rizosferde gerçekleşen “bitki-bakteri etkileşimleri” bitki sağlığının ve toprak verimliliğinin belirleyici faktörleridir. Rizosferdeki bazı bakteriler bitki büyümesine teşvik etmekte bunun sonucunda ise bitki sağlığını geliştirerek yararlı etkide bulunmaktadır. Bitki için yararlı etkide bulunan bakteriler Bitki Gelişimini Teşvik Eden Rizobakteri (PGPR-Plant Growth Promoting Rhizobacteria) olarak nitelendirilir. Bu çalışmada; 2019 yılı Mayıs ve Haziran aylarında Kırşehir ili Mucur ilçesinden farklı bitkilere ait (Triticum aestivum L.(Buğday), Hordeum vulgare L.(Arpa), Avena sativa L.(Yulaf), Cicer arietinum L.(Nohut), Medicago sativa L.(Yonca), Phaseolus vulgaris L.(Fasülye) rizosferik toprak örnekleri alınarak PGPR’lerin izolasyonu yapılmış, toplam 47 adet izolat elde edilmiştir. Bu izolatlara morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla çeşitli testler (Gram Boyama, Katalaz, Oksidaz, %3 lük KOH, Sitrat kullanımı, Amilaz, Proteaz, Jealatinaz) uygulanmıştır. Yapılan testler sonucunda; 47 izolatın 6 tanesinin Gram (-), 41 tanesinin Gram (+) olduğu; 47 izolatın tamamının Katalaz (+) olduğu; 26 tanesinin Oksidaz (+), 21 tanesinin Oksidaz (-) olduğu; 6 tanesinin KOH(+), 41 tanesinin KOH(-) olduğu; 9 tanesinin Sitrat kullanımı(+), 38 tanesinin Sitrat kullanımı (-) olduğu; 14 tanesinin Amilaz(+), 33 tanesinin Amilaz(-) olduğu; 20 tanesinin Proteaz (+), 27 tanesinin Proteaz(-) olduğu; 16 tanesinin Jelatinaz(+), 31 tanesinin Jelatinaz(-) olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilecek verilerin değerlendirilmesiyle PGPR özellikli bakterilerden oluşacak mikrobiyal gübre geliştirme çalışmalarına ivme kazandırılacaktır. Bu sayede ülke genelinde yerel mikrobiyal gübrelerin kullanılmasının yaygınlaşacağı ve yoğun olarak kullanılan kimyasalların uygulamadaki miktarının azaltılacağı öngörülmektedir. Bu sayede hem toplumun kendi zirai geleceğini güvence altına alabilmesine katkı sağlanacak hem de tarımda kullanılan kimyasalların ortaya çıkardığı çevre zararlarının önüne geçilecektir. Bu çalışma Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Müdürlüğü, ZRT.A4.20.012 No’lu proje ile desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bitki Gelişimini Teşvik Eden Rhizobakteri (PGPR), Rizosfer, Bitki, Toprak
|
