Lazer teknolojisi ortaya çıktığı günden itibaren gelişerek hayatın her alanında yer almaya ve gelişmeye başlamıştır. Tıp, haberleşme, endüstri ve teknoloji sektörlerinde yaygın olarak kullanılmakta olan lazer teknolojisi, endüstriyel alanda kesim, kaynak, kalite kontrolü gibi uygulamalar için kullanılırken bunlardan en yaygın kullanımı kesim uygulamalarıdır. Lazer kesim uygulamalarında metal, cam, ahşap ve plastik gibi malzemeler işlenebilmektedir. İşlenmek istenilen malzemelerin istenilen boyutta ve kalitede çıkabilmesi için kesim yapılan makinede belirli ayarlamaların yapılması gerekmektedir. Yapılan ayarlardan en temeli kesim eksenlerin hareketini sağlayan servo motorların optimizasyonudur. Kullanılan servo motorlarının, makinenin mekanik özellikleri dikkate alınarak pozisyon, hız ve akım kontrolleri otomatik olarak gerçekleştirildikten sonra gerekli testlere tabi tutulup manuel ayarlamalar yapılarak kesim kalitesinin arttırılması hedeflenmektedir. Bu çalışmada Durmazlar Makine bünyesinde üretilmekte olan HD-F 3015 VI konsept lazer kesim makinesi kullanılmaktadır. Kontrolcünün sistem içinde sunduğu “otomatik ayarlama” özelliği ile başlangıçta makinenin mekanik özellikleri (atalet, doğal frekans vb.) ölçümlenerek lazer kesim makinesinin gereksinimi olan pozisyonlama ve yüksek hız değerlerine erişebilmek için X, Y ve Z eksenlerinin pozisyon, hız ve akım çevrimlerinin optimizasyonu yapılır. Yapılan işlemde optimizasyon sırasında motorlara farklı frekanslarda gönderilen veriler ile çıktılar karşılaştırılarak kazanç değerleri hesaplanır. Sonrasında makinede istenilmeyen uğultu, vuruntu ve titreşim fenomenleri alçak geçiren ve bant durduran filtreler sayesinde en aza indirgenir. Bu işlemler tamamlandıktan sonra makine dairesellik testine sokularak optimizasyon sonuçları kontrol edilir. Yapılan işlemlerinin parçanın kalitesine etkisini ölçebilmek için belirli işlem adımlarının başlangıcında ve sonunda test parçaları kesilerek parçalar kalite testlerine sokulmuş ve çıkan sonuçlar belirli parametreler özelinde karşılaştırılarak yapılan işlemlerin kesim üzerindeki etkisi ortaya konulmuştur. ORCID NO: 0009-0005-1671-7641, 0009-0006-7670-820X
Anahtar Kelimeler: Lazer Kesim, Servo Motor, Optimizasyon, Kesim Kalitesi
|
