Östenitik paslanmaz çelikler iyi derecede şekillendirilebilirlikleri, yüksek korozyon dirençleri ve kaynaklanabilirlikleri sebebiyle en çok talep gören çeliklerdendir. Endüstride kullanım alanlarının artması sonucunda bu tür paslanmaz çeliklerin kaynak edilmesi de önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, östenitik paslanmaz çelik levhalara gaz altı kaynak yöntemiyle, PA pozisyonunda alın kaynağı, PB pozisyonunda ise köşe kaynağı yapılmıştır. Temin edilen 304 kalite paslanmaz çelik levhaların spektral analiz yöntemiyle kimyasal bileşimleri belirlenmiştir. Kaynak elektrodu olarak numunelerin kimyasal bileşimine uygun olan 308LSi elektrod seçilmiştir. Kaynak hızı, elektrik akımı ve gerilim değerleri sabit tutulup, koruyucu gaz bileşiminde ki gaz oranları değiştirilmiştir. Kaynak aşamasında (%93Ar + %5CO2 + %2O2) ve (%97,5Ar + %2,5CO2) olmak üzere iki farklı gaz kombinasyonu kullanılmıştır. Her gaz kombinasyonu değişikliğinde kaynak sırasında oluşan sıçrantı, tutuşma gibi etkenler gözlemlenmiş ve kayıt altına alınmıştır. Kaynak işlemlerinden sonra kaynak dikişlerinin gözle muayenesi yapılarak farklar belirlenmiştir. Her kaynaklı bağlantıya sıvı penetrant testi yapılmış olup, sonraki aşamada çekme testi, eğme testi ve kesit alınarak nüfuziyet incelemesi yapılmıştır. İlk olarak yapılan sıvı penetrant testinde çatlak, boşluk gibi hatalar tespit edilmemiş olup ardından diğer işlemlere geçilmiştir. Alın kaynağı yapılan levhalardan kaynak eksenine dik çekme ve eğme numunesi alınmış olup, köşe kaynağı yapılan levhalardan ise kesit alınarak nüfuziyet farkları ve kaynak dikişi incelenmiştir. (%97,5Ar + %2,5CO2) kombinasyonlu gaz ile elde edilen kaynak dikişinin daha uygun ve az sıçrantılı olduğu gözlemlenmiştir. Elde edilen sonuçlar ile farklı oranlara sahip koruyucu gaz karışımlarının gaz altı kaynak yöntemiyle kaynak edilmiş östenitik 304 paslanmaz çelik numunelerin çekme ve akma mukavemetlerine, uzamalarına, şekillendirilebilirliklerine ve kaynak nüfuziyetine etkisi değerlendirilmiştir. ORCID NO: 0000-0001-7972-5351
Anahtar Kelimeler: Gazaltı Kaynak, Östenitik Paslanmaz Çelik, Koruyucu Gaz, Nüfuziyet, Mukavemet
|
