Seramik karo üretiminde sır, engop üretimi için reçeteler içerisinde ana hammadde olarak frit hammaddelerin kullanılmaktadır. Endüstriyel olarak kullanımı yaygın olan zirkon (ZrSiO4), yüksek kırınım indisine sahip olduğundan opasitif özellik gösterir. Görünür ışığın tüm dalga boylarını soğurması sebebiyle seramik karolarda görünür beyazlık sağlamaktadır. Zirkonun opaklık performansı kristalliği ve kimyasına bağlıdır. Seramik endüstrisi %52’lik kullanım oranı ile pazarda zirkonyum silikatın en büyük tüketicisi konumundadır. Bu projede yer engop ve yer mat sır reçeteleri için beyazlatma amaçlanırken aynı zamanda işletme için alternatif reçete ve hammadde denemeleri de düşünülmüştür. Beyazlatma amacına ulaşmak için yapılan uygulamalarda proses parametreleri göz ardı edilmiş, uygun görülecek reçete veya hammadde olduğunda proses parametreleri göz önüne alınarak yeni çalışmalar yapılması hedeflenmektedir. Seramik sektöründe beyazlatma için kullanılan ve büyük bir öneme sahip zirkon artan hammadde fiyatı ve nakliyat ücretleri nedeniyle birçok üretici için farklı çalışmalar yapılmasını sağlamıştır. Üreticiler kullanılan zirkon miktarını düşürmeye hatta zirkonsuz yeni reçete denemeleri yapmaya başlamıştır. Bu çalışmada işletmede kullanılan reçete baz alınarak reçetede zirkon miktarı azaltılarak ve hiç kullanılmadan çalışmalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalarda alternatif hammaddelerde kullanılmıştır. Hazırlanan reçeteler, uygun miktarlarda hammaddeler tartılarak ve gerekli kimyasallar kullanılarak hazırlanmıştır, jet değirmenlerde hepsi aynı sürede çevrildikten sonra süzgeçten süzülerek değirmen boşaltılmıştır. Ham yer karosu üzerine şahit reçete ile beraber kızakla çekmesi yapılmıştır ve işletme fırınındaki rejimde pişirimi gerçekleştirilmiştir. Pişmiş ürünün yüzey ve renk değerleri kontrolü yapılmıştır. Bu makalede yapılan engop ve sır çalışmaları sunulmuştur. Bu çalışmalarda kullanılan şahit reçetelere göre beyazlık (L) değerinde artış görülmüştür. İstenilen renk beyazlık değerleri ve yüzey özellikleri için optimizasyon çalışmalarına devam edilmektedir. ORCID NO: 0009-0008-4037-9728
Anahtar Kelimeler: Engop, Karo, Reçete, Sır, Zirkon
|
