Kentler, tarımsal üretimin azaldığı, hizmetler ve sanayi sektörünün yoğunluğunun artığı bir süreçte oluşum gösteren yaşam alanlarıdır. Kentler nüfusun artışı ve arsa talebine göre gelişme ve yayılma göstermektedir. Bu gelişme sürecinde kentlerde ortaya çıkan ve zamanla artan fiziksel, sosyal, çevresel ve ekonomik sorunların çözümlenmesi gerekmektedir. Kentsel dönüşüm uygulamaları da bu süreçlerin izlenmesinde ve var olan sorunların çözümlenmesinde son yıllarda etkin rol oynamaktadır. Özellikle kentin merkezinde yer alan tarihi kent bölgelerinin mevcut özelliklerinin ve dokusunun korunabilmesi kentlerin kimliği ve geleceği açısından önem taşımaktadır. Kentsel dönüm uygulamaları, kentin bu gelişme sürecinde yitirilen tarihsel ve kültürel özelliklerinin sürdürülebilir nitelikte yeniden kazandırılmasında ve kentlerin yasanabilirliğinin artırılmasında oldukça değer taşıyan uygulama araçları haline gelmiştir. Özelikle tarihsel ve kültürel dokunun korunarak geliştirilmesi sürecinde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm uygulamaları tasarım ve planlama süreçleri açısından sosyal ve fiziksel boyutları ile araştırma ve tartışmalara sıklıkla konu olmuştur.
Bu çalışmada, tarihsel ve kültürel bir kent dokusu dönüşümü sürecinin tasarım ve planlama ilkelerin çerçevesi çizilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç kapsamında kentsel dönüşüm süreci, hedefleri ve yöntemleri analiz edilerek tarihi bir kent merkezinin tasarımında olması gereken ilkeler literatüre dayalı olarak incelenecektir. Bu ilkeler kapsamında Ankara Kalesi ve çevresinde gerçekleştirilen kentsel dönüşüm süreci tartışılacaktır. Çalışma, tarihsel alanların dönüşümünde uygulayıcı aktörlere planlama ve tasarım sürecinin başarılı bir şekilde yürütülmesinde katkı sağlayacaktır. ORCID NO: 0009-0004-2797-7054
Anahtar Kelimeler: Tarihsel kentsel dönüşüm, soylulaştırma, kentsel tasarım, planlama
|
